Czynniki determinujące dysproporcje w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w krajach Unii Europejskiej

Głównym celem badania przedstawionego w artykule jest sprawdzenie, w jaki sposób wybrane czynniki determinujące nierówności implikowane płcią wpłynęły na rozmiar nieskorygowanej luki płacowej pracowników najemnych w Unii Europejskiej po kryzysie zapoczątkowanym w 2007 r. w odniesieniu do sytuacji sprzed kryzysu. Dodatkowym celem było wskazanie zmian w poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn oraz w różnicach między płacami kobiet i mężczyzn, mierzonych wskaźnikiem gender pay gap (GPG), jakie nastąpiły w krajach UE po kryzysie w odniesieniu do okresu poprzedzającego kryzys. Badanie przeprowadzono za pomocą jednorównaniowych opisowych modeli ekonometrycznych określających lukę płacową. W analizie wykorzystano opublikowane przez Eurostat wyniki badań Structure of Earnings Survey (SES) i Labour Force Survey (LFS). Ze względu na dostępność danych przyjęto jako reprezentatywne dla sytuacji przed kryzysem dane za 2006 r. (uwzględniono kraje, które weszły do UE w późniejszych latach), a jako reprezentatywne dla sytuacji po kryzysie – dane za 2012 r. (wskaźnik zatrudnienia) oraz za 2012 r. i okres 2014–2018 (GPG). Analizy wskaźników zatrudnienia kobiet i mężczyzn oraz różnic w płacach kobiet i mężczyzn wskazują, że po kryzysie nastąpił wzrost feminizacji zatrudnienia w 24 krajach UE, przy czym luka płacowa w latach 2006–2018 nie uległa istotnemu zmniejszeniu. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że większa feminizacja zatrudnienia jest powiązana z większymi różnicami w płacach kobiet i mężczyzn. Podobna zależność występuje w przypadku współczynnika aktywizacji zawodowej. Dodatkowo obserwuje się istotne różnice w oddziaływaniu niektórych spośród rozpatrywanych czynników na rozmiar różnic płacowych w różnych grupach wieku i zawodowych.

The primary aim of the presented study was to identify how selected factors deter-mining gender-based inequalities affected the volume of the unadjusted pay gap among em-ployees hired in the European Union after the 2007 crisis compared to the pre-crisis situation An additional purpose of the study was to indicate changes in the employment rates of menand women, as well as changes in the pay gap between the two sexes (measured by means of the gender pay gap index – GPG), which became noticeable in the EU countries after the crisis, as compared to the pre-crisis period. The study was conducted using single-equation descriptive econometric models describing the wage gap. The analysis was based on the results of the Structure of Earnings Survey (SES) and the Labour Force Survey (LFS), both published by Eurostat. Due to data availability issues, data for 2006 were assumed to be repre-sentative for the situation prior to the crisis (the study took into account also countries which became member states in later years), while data covering the year 2012 (employment rate) and the years 2014–2018 (GPG) were assumed as representative for the post-crisis period. The analyses of the male and female employment rate and gender pay gaps indicate that following the crisis, the employment in the 24 EU countries became increasingly ‘feminised’, while no significant reduction of the pay gap was observed in the years 2006–2018. The obta-ined results indicate that greater ‘feminisation’ of employment is connected with greater gender pay gaps. A similar correlation occurs in relation to the professional activisation rate. In addition, significant differences are observed in terms of the impact some of the analysed factors have on the volume of the gender wage gap in different age and occupational groups.