Powikłania ze strony przewodu pokarmowego w trakcie leczenia klozapiną

Clozapine is the ultimate therapeutic option for patients with treatment-resistant schizophrenia. Treatment with clozapine is often associated with gastrointestinal adverse reactions, such as: sialorrhea, constipations, bowel obstruction, liver failure (including fulminant hepatic failure), nausea and vomiting, increased appetite. This paper summarizes data on the incidence, mechanisms as well as preventive and therapeutic methods for sialorrhea, constipations and intestinal obstruction during treatment with clozapine. Several options may be used for the management of sialorrhea: clonidine, amitriptyline, pirenzepine and glycopyrrolate. Regarding constipations and obstruction, proper prevention (diet, physical activity) and the identification of patients at increased risk of these complications are particularly important. Patients receiving clozapine are exposed to a variety of gastrointestinal complications. Some of these (sialorrhea) may adversely affect the attitude towards treatment and lead to non-compliance. Other (e.g. intestinal obstruction) can be life-threatening and require intensive surgical treatment. For this reason, efforts should be made to detect modifiable risk factors, provide an early diagnosis of these complications and implement appropriate treatment.

Klozapina jest ostateczną opcją terapeutyczną w przypadku pacjentów ze schizofrenią oporną na leczenie. Podczas terapii często występują działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego: ślinotok, zaparcia, niedrożność jelit, niewydolność wątroby (również o piorunującym przebiegu), nudności i wymioty, wzmożenie apetytu. W pracy podsumowano informacje na temat częstości występowania, mechanizmów oraz metod profilaktyki i leczenia ślinotoku, zaparć i niedrożności jelit w przebiegu leczenia klozapiną. Gdy występuje ślinotok, stosuje się klonidynę, amitryptylinę, pirenzepinę i glikopirolan. W przypadku zaparć i niedrożności szczególne znaczenie mają: właściwa profilaktyka (dieta, aktywność fizyczna) oraz identyfikowanie pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka. Chorzy przyjmujący klozapinę są narażeni na szereg powikłań ze strony przewodu pokarmowego. Niektóre z nich (ślinotok) mogą niekorzystnie wpływać na nastawienie do leczenia i powodować jego przerywanie, a inne (niedrożność przewodu pokarmowego) – zagrażać życiu i wymagać intensywnego leczenia chirurgicznego. Należy więc podejmować działania mające na celu wykrywanie modyfikowalnych czynników ryzyka, wczesne diagnozowanie powikłań i wdrażanie właściwego leczenia.