Ochrona i regeneracja ekosystemow mokradlowych na terenie LKP 'Lasy Mazurskie' na przykladzie Nadlesnictwa Strzalowo. Funkcjonowanie i ocena realizacji programu

Zrealizowany na terenie LKP „Lasy Mazurskie” „Program ochrony i regeneracji ekosystemów mokradłowych” jest przykładem, że wodę można skutecznie retencjonować nie tylko w zbiornikach wodnych. Retencja gruntowa jest korzystniejsza w stosunku do klasycznej realizowanej w zbiornikach, również z ekonomicznego punktu widzenia, m.in. dzięki kosztom wykonania prostych i tanich urządzeń piętrzących. Na uwagę zasługuje fakt, że na tak dużą skalę działań tego typu na terenie Lasów Państwowych do tej pory nie podejmowano; mają więc charakter eksperymentalny. Oceną funkcjonowania urządzeń wodno-melioracyjnych i efektów objęto obszar Nadleśnictwa Strzałowo, ponieważ tylko na ww. terenie prowadzony jest szczegółowy monitoring. Monitoring ten powinien być kompleksowy i objąć swym zasięgiem cały teren, na którym realizowano projekt. Celem głównym projektu jest ochrona i regeneracja ekosystemów mokradłowych. Celem drugorzędnym jest zwiększenie funkcji retencyjnych, poprawa i zachowanie bioróżnorodności, zmniejszenie zagrożenia pożarowego oraz powodziowego. Założone cele zostały zrealizowane poprzez budowę urządzeń i działań wodno-melioracyjnych takich jak: progi, brody, zastawki dębowe, przetamowania ziemne, groble, podwyższenia dróg w formie grobli, oczka wodne, zasypanie rowów, wykonanie nowych meandrujących rowów kierunkowych i meandryzacja cieków wodnych. W celu oceny efektu podniesienia poziomu wody w gruncie, na obszarach oddziaływania urządzeń piętrzących zainstalowano na terenie obrębu Strzałowo i Krutyń 39 piezometrów. Wyniki pomiarów wyraźnie wykazują podniesienie poziomu wód gruntowych w ekosystemach mokradłowych. Wg Autora budowa zbiorników retencyjnych, kopanych lub zaporowych, nie rozwiązuje problemu przeciwdziałania suszom i powodziom w Polsce. Problem ten można by skutecznie rozwiązać realizując programy ochrony i regeneracji ekosystemów mokradłowych, jednak również na terenach poza Lasami Państwowymi. W sumie maksymalna ilość retencjonowanej wody tylko na terenie Nadleśnictwa Strzałowo, po realizacji ostatniego etapu, wyniesie ok. 2 537 700 m3.

Executed on the “Lasy Mazurskie” area “Program of Preservation and Recovery of Swamp Ecosystems” exemplifies that water can be effectively retentioned not only in water reservoirs. Ground retention is much more favourable than the classic one executed in reservoirs, also from the economic point of view, thanks to lower costs of building simple and cheap damming devices. It is worth mentioning that it is the first time such big scale activities were undertaken on the area of the State Forests, thus they are of an experimental character. Evaluation of functioning of water melioration devices and their effects covered the area of Strzałowo FD as this area is closely monitored. This monitoring should be thoroughout and cover the whole area where the project was realized. The main aim of the project is the preservation and recovery of swamp ecosystems. The secondary aim is increasing of retention functions, improvement and preserving of biodiversity, decreasing the fire and flood dangers. Assumed aims were realized by building devices and water melioration activities, such as: bars, fords, oak water gates, ground dams, dykes, causeways, water reservoirs, filling up ditches, digging new meandring directing ditches and meandring of watercourses. To evaluate the effect of raising the water level in the ground, in the areas of influence of the damming devices – Strzałowo and Krutyń – there were installed 39 piezometers. Measurement results clearly show rising of ground water level in swamp ecosystems. According to the author, building of retention reservoirs, digged or dammed, does not solve the problem of counteracting to droughts and floods in Poland. This problem could be effectively solved by executing programs of preservation and recovery of swamp ecosystems, but also in areas other than state forests. In total, maximum quantity of retentioned water only in Strzałowo area upon completion of the last stage of the program will be approx. 2 537 700 m3.