Wplyw gospodarstwa rolnego na odplyw azotu mineralnego z wodami

W pracy przedstawiono wyniki badań nad wpływem gospodarstwa rolnego na odpływ azotu mineralnego z obszarów intensywnie użytkowanych rolniczo w okolicach jeziora Dobskiego. Teren ten został zaliczony do obszarów szczególnie wrażliwych na zanieczyszczenia azotanami ze źródeł rolniczych. Głównym źródłem zanieczyszczeń wód jest osiedle wiejskie i zanieczyszczenia z gospodarstwa. Intensyfikacja rolnictwa zwiększa ilość biogenów w wodach drenarskich, głównie zawartość azotanów. Ładunek substancji odprowadzany z obszaru zlewni był uzależniony od rodzaju systemu melioracyjnego. Największy odpływ azotu azotanowego z jednostki powierzchni stwierdzono w zlewni odprowadzającej wodę z rowu zasilanego drenami (30,58 kg N-NO₃·ha⁻¹), najmniejszy zaś w zlewni odwadnianej przez ciek wodny do zatoki (2,91 kg N-NO₃·ha⁻¹). Ładunek azotu amonowego odprowadzany do jeziora był najwyższy w zlewni odprowadzającej wodę z rowu zasilanego drenami (8,45 kg·ha⁻¹) a azotu azotynowego 0,43 kg·ha⁻¹ i był on najwyższy w przypadku zlewni odprowadzającej wodę z drenu. Rolnicze użytkowanie terenu powoduje zwiększenie zawartości azotu w wodach powierzchniowych. W wodach drenarskich z terenu nawożonego nawozami mineralnymi wzrosła głównie zawartość azotanów, w odpływie ze zlewni, która była nawożona gnojowicą wzrosła głównie ilość azotu amonowego w okresie wiosennym.

The paper presents the results of the research carried out on the influence of a farmstead on the mineral nitrogen outflow from areas of an intensive agricultural use in the vicinity of Dobskie lake. The area is particularly sensitive to contamination with nitrates of agricultural origin. Main sources of water pollution are rural settlement and pollutants from the farmstead. Intensification of agriculture causes the increase in nutrient, mainly nitrates, concentrations in drainage water. The load of substances flowing out of the catchment depended on a type of reclamation system. The highest outflow of nitrate nitrogen per unit area was stated in the catchment of a ditch supplied with drains (30.58 kg N-NO₃·ha⁻¹), whereas the lowest outflow in the catchment of a stream supplying the bay (2.91 kg N-NO₃·ha⁻¹). The load of ammonia nitrogen introduced to the lake was the highest in the catchment dewatered by a ditch with drains (8.45 kg₃·ha⁻¹), whereas the load of nitrite nitrogen amounted to 0.43 kg₃·ha⁻¹ and was the highest in the drain catchment. Agricultural land use causes the increase in nitrogen concentrations in the surface water. The significant increase in nitrates was observed in drainage water form the land supplied with mineral fertilizers, whereas the increase in ammonia nitrogen concerned the outflow from the catchment fertilized with slurry in spring.