Wplyw wapnowanego osadu sciekowego oraz jego mieszanek z ziemia splawiakowa i popiolem ze slomy na zawartosc Fe i Mn w glebie lekkiej i kukurydzy

Do wazonów z kwaśnym piaskiem gliniastym (wariant kontrolny) dodano jednorazowo 2 i 5% (w/w) samego osadu ściekowego (odpowiadało to 56 i 140 Mg·ha⁻¹) oraz te same jego ilości zmieszane z osadem pobranym z odstojników cukrowni, tzw. ziemi spławiakowej (10% w/w - 280 Mg·ha⁻¹) i popiołem z pieca na słomę (odpowiednik 0,9 Mg·ha⁻¹). Dodatkowym elementem kontrolnym były wazony z corocznym nawożeniem mineralnym (NPK) w dawkach odpowiednich dla rośliny testowej - kukurydzy pastewnej uprawianej w trzyletniej monokulturze. Na początku i po zakończeniu badań oznaczano w glebie ogólną zawartość Fe i Mn, a wiosną każdego sezonu wegetacyjnego form ekstrahowanych w 1 mol HCl·dm⁻³, a po zbiorze kukurydzy poziom tych pierwiastków w roślinie. Dodawanie osadu ściekowego oraz jego mieszanek nieznacznie modyfikowało ogólną ilość obu pierwiastków w glebie, natomiast wyraźnie zwiększyło poziom ich postaci uznawanych za przyswajalne. W wyniku działania osadu ściekowego zmniejszyła się koncentracja Fe i Mn w częściach nadziemnych kukurydzy (silniej jednak pod wpływem mniejszej dawki), natomiast łączne stosowanie osadu ściekowego z ziemią spławiakową i popiołem jeszcze bardziej ograniczyło pobieranie tych metali. Wnoszenie NPK hamowało gromadzenie przez rośliny żelaza, a stymulowało - manganu.

Lime treated sewage sludge was applied in two doses to pots with control soil (light loamy sand) and the same doses supplied with sugar-beet washing earth from the sugar beet factory Hums and the ash from straw-fired boiler. In addition, annual fertilization (NPK) pattern typical for the test plant - maize cultivated in 3-year monoculture was also applied. At the beginning and at the end of experiment total Fe and Mn contents and in spring of every vegetation season the forms exchangeable in 1 mol HCl·dm⁻³ were determined in soil, while after maize harvest the Fe and Mn contents were analysed in plant tissues. Addition of sewage sludge and its mixture with other wastes insensibly modified the amount of total Fe and Mn in soil, and more distinctly increased the level of exchangeable form of these elements. Addition of sewage sludge decreased Fe and Mn concentration in the aboveground parts of maize (hardly at higher doses) while sludge-other waste mixture consolidated this effect. Application of NPK reduced Fe but stimulated Mn accumulation by plants.