Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na skład chemiczny ziarna dwóch odmian orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.)

Ziarno orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.) pochodziło z doświadczenia przeprowadzonego w 2008 roku w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku k. Stargardu Szczecińskiego. Doświadczenie zrealizowano z następującymi czynnikami: odmiany orkiszu (Franckenkorn i Oberkulmer Rotkorn) i dawka nawożenia azotem (0, 40, 80, 120 kg N ・ ha–1). W ziarnie oznaczono zawartość składników pokarmowych, frakcje włókna, składniki mineralne oraz poziom aminokwasów. Analizy wykazały, że ziarno orkiszu jest bogate w składniki odżywcze. Odmiana Oberkulmer Rotkorn charakteryzowała się istotnie wyższą zawartością białka i niższą włókna surowego w porównaniu z odmianą Franckenkorn. Białko orkiszu cechuje korzystny skład aminokwasowy i wartość odżywcza białka potwierdzona wskaźnikiem EAAI. Pierwszym aminokwasem ograniczającym jakość białka we wszystkich badanych próbach okazała się lizyna. Zwiększone nawożenie azotem miało istotny wpływ na obniżenie ligniny (o 1,6 g ・ kg–1SM) i ADF (o 4,0 g ・ kg–1 SM). Najkorzystniejszy skład aminokwasowy określono dla Oberkulmer Rotkorn (32 g 16 g–1N).

Spelt samples were derived from the plot trials carried out in 2008 at the Lipnik Experimental Station near Szczecin. The treatments were: 4 nitrogen fertilization rates: 0, 40, 80 and 120 kg N ・ ha–1 and 2 spelt wheat varieties: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn. Samples of spelt were analyzed for concentration of chemical composition, dietary fibre, minerals and amino acids. It was shown that spelt grain is rich in such nutritional ingredients. A statistically significantly higher content of protein and a lower value of crude fibre were observed in Oberkulmer Rotkorn cv. compared with Franckenkorn. The protein of spelt was characterized by a favorable amino acid composition of high quality protein which can be confirmed by the EAAI values. The first amino acid limiting the nutritive value of protein was lysine in all samples. Increased nitrogen treatment significantly decreased levels of lignin (by 1.6 g ・ kg–1 DM) and ADF fraction (by 4.0 g ・ kg–1DM). The most beneficial content of essential amino acids was determined in Oberkulmer Rotkorn (32 g 16 g–1 N).