Monitorowanie jako element bezpieczeństwa przewozów towarów niebezpiecznych – koncepcja systemu

Przewóz towarów transportem drogowym utrzymuje się wciąż na wysokim poziomie. Zjawisko to poza pozytywnymi aspektami dla gospodarki niesie ze sobą również negatywne i kosztowne skutki, szczególnie w zakresie przewozu ładunków niebezpiecznych. Towary te, ze względu na swój charakter, stwarzają duże zagrożenie dla środowiska naturalnego oraz ludzi. Zasady nadzoru transportu tych towarów są regulowane przez właściwe dokumenty normatywne i wytyczne zatwierdzone w Unii Europejskiej i w Polsce. Pomimo zaostrzonych środków bezpieczeństwa bardzo często dochodzi do zdarzeń niepożądanych o negatywnych skutkach społecznych, środowiskowych i finansowych. Stan ten wymusza podejmowanie działań mających na celu minimalizację ryzyka przewozu i zwiększenie jego bezpieczeństwa. Jednym z takich działań jest wprowadzenie monitorowania ładunku od odbiorcy do nadawcy. Na rynku dostępne są systemy monitorowania pojazdów, które wykorzystują systemy nawigacji satelitarnej. Ich celem jest m.in. określenie lokalizacji pojazdów, kontrola paliwa czy zabezpieczenie pojazdów przed kradzieżą. Niestety, nie zapewniają one zintegrowanego monitorowania, uwzględniającego wieloaspektowość zagadnienia, a przede wszystkim wpływu stanu psychofizycznego kierowcy na wartość ryzyka, jak również skutków działań terrorystycznych, które w obecnych czasach nabrały istotnego znaczenia. W artykule przedstawiono koncepcję zintegrowanego systemu, uwzględniającego aktualny stan rozwiązań w tym zakresie. Przesłanki budowy systemu, zasady jego funkcjonowania, przepływ informacji pomiędzy uczestnikami oraz rolę czynnika ludzkiego w systemie, a także korzyści płynące z jego implementacji omówiono na przykładzie przewozu LNG. Zwrócono też uwagę na skutki społeczno-ekonomiczne funkcjonowania systemu jako elementu niezbędnego do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w przewozie towarów o właściwościach szczególnie niebezpiecznych.

Carriage of goods by road continues to remain at a high level. This phenomenon, apart from positive aspects for the economy, has also negative and costly consequences, especially in the transport of dangerous goods. These goods, due to their nature, pose a serious threat to the environment and human health. The rules of transport supervision of such goods regulated by relevant standard documents and guidelines approved in the European Union and in Poland. Despite the increased security measures, adverse events with negative social, environmental and financial consequences often occur. This situation requires action in order to minimise the risk of carriage and improve its safety. One of such actions is the introduction of load monitoring from the recipient to the sender. Vehicle tracking systems are available on the market that use satellite navigation systems. Their purpose is, among others, to determine vehicle location, fuel control or anti-theft protection. Unfortunately, they do not provide integrated monitoring which takes into account the multifaceted nature of the problem and, above all, the psychophysical assessment of the driver and its impact on minimising risk as well as minimising the effects of terrorist acts. The paper presents the concept of an integrated system that takes into account the current state of solutions in this area. The premise of the system development, its functioning, information flow between its participants and the role of the human factor in the system as well as the benefits of its implementation are discussed, the example being LNG transport. Furthermore, attention has also been drawn to the socio-economic implications of the functioning of the system as an essential element for increasing the level of safety in the carriage of particularly dangerous goods.