Analiza ryzyka na etapie planowania inwestycji związanej z wykorzystaniem wód pochodzących z odwadniania wybranego zakładu górniczego w celu ogrzewania domów jednorodzinnych

Wody podziemne wypompowywane zarówno z czynnych, jak i zlikwidowanych kopalń, często kierowane są bezpośrednio do najbliższych cieków wodnych. Mało kiedy zwraca się uwagę, iż zasoby te posiadają znaczny potencjał, który może zostać wykorzystany w celu zaspokojenia lokalnych potrzeb energetycznych. Ponieważ działania tego typu mają charakter innowacyjny, przed rozpoczęciem inwestycji, wskazane jest przeprowadzenie analizy ryzyka obejmującej jak najszerszą gamę czynników (Mazurkiewicz i in. 2013). Niniejszy artykuł wskazuje na szereg uwarunkowań, które mogą pojawić się na etapie planowania inwestycji związanej z energetycznym wykorzystaniem wód kopalnianych. Zidentyfikowane czynniki zostały usystematyzowane według ich wpływu na projekt (negatywne i pozytywne) oraz charakteru (społeczne, technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne oraz polityczne). W ramach grupy czynników negatywnych określono, którymi z nich należy zająć się w pierwszej kolejności oraz wskazano te, które mogą zostać umieszczone na tzw. listę czynników oczekujących. Wśród wyłonionych istotnych czynników wymienić można m.in. nagłą zmianę temperatury lub ilości napływających wód, czy też nieoczekiwane wstrząsy górotworu. Zakłada się, iż identyfikacja czynników negatywnych, a następnie podjęcie określonych działań, pozwoli na zminimalizowanie negatywnego wpływu danych czynników na cele przedsięwzięcia. Zaproponowano również działania, które należałoby podjąć w przypadku wystąpienia zidentyfikowanych czynników pozytywnych, aby zwiększyć ich wpływ na efekty końcowe inwestycji. Zaliczono do nich m.in. brak konieczności poszukiwania złóż termalnych i dokonywania odwiertów, a także rewitalizację terenu. Wyłonienie czynników pozytywnych i ich odpowiednie wykorzystanie umożliwi osiągnięcie większych, często nawet i ponadplanowych, korzyści związanych z realizacją projektu.

Mine water, from both active and liquidated coal mines, is often directed to the nearest watercourse. It is rarely noted, that the mine water have significant potential which can be used to meet local energy needs. Taking into account innovative character of such investment, it is advised to prepare risk analysis, covering the widest possible range of aspects of the planned implementation (Mazurkiewicz et al. 2013). This article shows a number of factors, that may occur in the planning phase of such investment. The identified factors have been structured according to their impacts on the project (positive and negative) and their types (social, technological, economic, ecological and political). Within the group of negative factors, it was determined which of them are the most important to deal with and which could be placed on the so-called watchlist. Among the identified important factors can be mentioned, among others, a sudden change in temperature or the amount of incoming water or unexpected rock shocks. It is assumed that identification of negative factors and specific actions to be taken should minimize its impact for the project’s goals. There were also proposed some actions to be taken if positive factors occurs – to increase its positive impact on final result of the investment. These included, among others, no need for searching for thermal waters and no need for drilling, as well as the revitalization of the area. Identification of positive factors and their proper use would enable greater, often even unplanned, benefits from the project.