Przedłożony artykuł prezentuje w zarysie wielkie formy muzyczne dedykowane św. Józefowi. Rozwinęły się one na gruncie kościelnym zwłaszcza w XVI i XVII w. wraz ze wzrostem kultu i czci wobec osoby Opiekuna św. Rodziny (1621 r., papież Grzegorz V). Dotyczy to proprium Missae (introity, alleluja, sekwencje, communiones) a także barokowego ordinarium Missae (Zelenka, Bassani, Zumaya) oraz litanii (Biber, Wagner, Biechteler, Eberlin, Lolli). Rozkwit tych ostatnich związany jest zwłaszcza z ustanowieniem św. Józefa patronem państwa i monarchii habsburskiej (1676). Do muzycznego dziedzictwa związanego ze św. Józefem należą też oratoria okresu włoskiego baroku (Cazzati, Colonna, Alberici, Perti, Corradini, Conte, Fischietti), a zwłaszcza dzieło G. B. Pergolesiego (La fenice sul rogo, ovvero La morte di San Giuseppe). Ślady muzycznych odniesień do osoby św. Józefa odnajdujemy też w epoce klasycyzmu (bracia Haydn, Albrechtsberger), a także romantyzmu (Elsner, Ravanello). Do kompozycji dedykowanych świętemu w XX oraz XXI w. należą msze (Peeters, Tinel, Krężołek, Kern, Korczak, Di Rocco) oraz dzieła oratoryjne (Frisina, Goliński, Pałka, Schmid). Są one współczesnym świadectwem przekuwania wiary na kulturę (papież Jan Paweł II).
The submitted article presents in outline the great musical forms dedicated to St Joseph.They developed in the Church especially in the 16th and 17th centuries with the increase ofthe cult and veneration towards the person of the Guardian of the Holy Family (1621, PopeGregory V). This applies to the proprium Missae (introits, alleluias, sequences, communions) as well as to the Baroque ordinarium Missae (Zelenka, Bassani, Zumaya) and litanies (Biber, Wagner, Biechteler, Eberlin, Lolli). The heyday of the latter is especially associated with the establishment of St Joseph as the patron saint of the Habsburg state and monarchy (1676).To the musical heritage connected with St Joseph belong also the oratorios of the Italian Baroque period (Cazzati, Colonna, Alberici, Perti, Corradini, Conte, Fischietti), especially the work of G. B. Pergolesi (La fenice sul rogo, ovvero La morte di San Giuseppe). Traces of musical references to St Joseph can also be found in the Classical (Haydn brothers, Albrechtsberger) and Romantic (Elsner, Ravanello) eras. Compositions dedicated to the Saint in the 20th and 21st centuries include masses (Peeters, Tinel, Krężołek, Kern, Korczak, Di Rocco) and oratorio works (Frisina, Golinski, Pałka, Schmid). They are important contemporary testimonies of transforming faith into culture (Pope John Paul II).
