Jak mierzyć postępy transformacji energetycznej?

Celem artykułu jest przybliżenie koncepcji pomiaru postępu transformacji energetycznej z wykorzystaniem wskaźników kompozytowych. W pierwszej części pracy przedstawiono sposób konstrukcji i opisano własności dwóch popularnych kompozytowych wskaźników transformacji energetycznej publikowanych odpowiednio przez Światowe Forum Ekonomiczne (indeks ETI) i Światową Radę Energetyczną (indeks WETI). W drugiej części pracy przedstawiono autorską koncepcję wyznaczania zmodyfikowanego indeksu ETI (indeks METI) wykorzystującą zaawansowany aparat statystyczny zapewniający minimalizację wpływu uznaniowości w procesie konstrukcji wskaźnika kompozytowego. Proponowaną metodykę METI zastosowano do „przeliczenia” wyników indeksu ETI dla roku 2020. Uzyskane rezultaty znacznie różnią się od „oryginalnego” rankingu ETI, w szczególności co do pozycji Polski. W ostatniej części artykułu omówiono możliwe kierunki dalszych prac i zarysowano główne rekomendacje w zakresie możliwości stosowania zmodyfikowanych wskaźników kompozytowych do oceny postępu transformacji energetycznej w Polsce.

The aim of this paper is to outline the concept of using composite indicators to evaluate the progress of energy transition. The first part of the study presents the construction and properties of two popular composite energy transition indicators published by the World Economic Forum (the ETI index) and the World Energy Council (the WETI index). The second part of the paper is aimed at presenting the novel methodology of determining a particular variant of modified ETI index – the METI index – that is based on advanced statistical tools which minimize the negative impact of arbitral setting of weights in the process of constructing the composite indicators. The new methodology was used to obtain the METI country ranking for the year 2000. In comparison to the original index, the METI2020 turned out to be significantly different, particularly with respect to the position of Poland. The last part of the study depicts possible directions of future research and outlines the main recommendations regarding the possibility of using the modified composite indicators to assess the progress of the energy transition in Poland.