Between national interests and European values: towards the theory of Principled Intergovernmentalism

The aim of the article is to theorise on the role of principles as important variables influencing European politics. Recent Europe-related events, including but not limited to the immigration crisis, international economic and political competition on a global scale (as well as relations with third parties such as Russia and the United States), prompt us to revise liberal intergovernmentalism as proposed by Andrew Moravcsik at the beginning of 90s last century. The study is based on the analysis of four cases: immigration crisis, posted workers directive, multiannual financial framework post-2020, and relations with Russia concerned energy security. The article puts forward an idea that principles of European law (such as the principle of solidarity or the principle of the rule of law) have been successfully instrumentalised by a range of actors (major governments, as well as European Commission acting on their behalf) to the greatest benefit of the most powerful governments in Europe.

Celem niniejszej publikacji jest zaprezentowanie ujęcia teoretycznego, pozwalającego na wyjaśnienie roli zasad (pryncypiów) jako istotnych zmiennych wpływających na współczesne relacje wewnątrz Unii Europejskiej. Ostatnie wydarzenia, które warunkują dynamikę integracji europejskiej, takie jak kryzys imigracyjny 2015 roku, międzynarodowe stosunki polityczne i gospodarcze (w tym zwłaszcza relacje z Rosją i Stanami Zjednoczonymi), stanowią istotną przesłankę do krytycznego podejścia do teorii liberalizmu międzyrządowego autorstwa Andrew Moravcsik’a, zaproponowanej na początku lat 90-tych. Niniejsza analiza jest oparta na wnikliwych studiach czterech przypadków: kryzysu imigracyjnego 2015 r., Dyrektywy o Pracownikach Delegowanych, Wieloletnich Ram Finansowych UE po 2020 r. oraz relacji UE - Rosja w zakresie bezpieczeństwa energetycznego. Niniejszy artykuł prezentuje tezę, iż zasady (pryncypia) prawa UE – takie jak zasada solidarności, czy zasada rządów prawa – zostały zinstrumentalizowane przez najbardziej wpływowych aktorów (rządy państw członkowskich oraz Komisję Europejską, która często działa w ich imieniu) w celu maksymalizacji wpływu i pozycji najsilniejszych rządów europejskich