Znaczenie i uwarunkowania kontroli jakości usług przewozowych prowadzonej przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni

Kontrola funkcjonowania miejskiego transportu zbiorowego jest jednym z najważniejszych procesów zarządzania i zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym jest zadaniem organizatora przewozów. Do działań kontrolnych podejmowanych przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni należą ukryte obserwacje, wykonywane przez cały rok na wybranych przystankach. Skoncentrowane są one głównie na pomiarach punktualności kursowania autobusów i trolejbusów oraz prawidłowości ich oznakowania liniowo-trasowego. Intensywność obserwacji wykonywanych przez organizatora sprawia, że kontrola spełnia przede wszystkim funkcję prewencyjną i korygującą, co w konsekwencji znajduje odbicie w ograniczeniu liczby kursów niewykonanych, przyspieszonych i nieprawidłowo oznakowanych. Z kolei narzędziem pomocnym w spełnianiu funkcji kreatywnej kontroli, której celem jest inspirowanie operatorów do działań wpływających na poprawę jakości, są sporządzane okresowo przez ZKM w Gdyni rankingi, w tym zestawienia awaryjności pojazdów. Mając na uwadze, że umowa przewozowa stanowi jeden z elementów determinujących skuteczność kontroli, ZKM w Gdyni zawiera w kontraktach z operatorami rozbudowany i szczegółowy zestaw standardów jakości, którym przyporządkowane zostały odpowiednie kary. Operatorzy, funkcjonujący w sieci ZKM w Gdyni, karani są między innymi za uchybienia w zakresie: bezpieczeństwa podróży, realizacji rozkładów jazdy, warunków podróży, informacji pasażerskiej, estetyki środków transportu, obsługi pasażerów i warunków współpracy pomiędzy operatorem a organizatorem. Docelowo kontrola punktualności oraz stopnia realizacji zakontraktowanych wozokilometrów wykonywana będzie z wykorzystaniem budowanego obecnie trójmiejskiego systemu zarządzania ruchem Tristar.

Public transport control is one of the most important management processes and according to the Polish public transport Act, it should be the responsibility of the organising authority. One of the control activities, undertaken by the Public Transport Authority in Gdynia are mystery client observations, that are continuously carried during the entire year at designated stops. They focus mainly on the measurements of buses and trolleybuses punctuality, as well as on the correctness of the information (route number and destination) on the vehicle. Due to the high intensity of mystery client observations, the control primarily achieves its preventive and corrective role, what, as a consequence, leads to the decrease in the number of shortcomings (lost, ahead of schedule or incorrectly identified runs). Another useful tool that motivates operators to quality improvements are operators’ league tables, prepared periodically by ZKM Gdynia. Considering that public transport contract determines the effectiveness of control, a wide range and detailed set of quality standards (with corresponding penalties) are incorporated in contracts between ZKM Gdynia and operators. Operators are penalized for any of the failure in reaching the agreed performance level in areas like: safety, timetable, comfort, passenger information, cleanliness, customer care and cooperation with public transport authority. In the nearest future, punctuality and performance (operational work) of public transport in Gdynia will be measured with the use of ITS system TRISTAR, currently being under construction.