Superdiversiteit en culturele mobiliteit in Europees hoger onderwijs: een casestudie in culturele geschiedenis

Dit artikel toont aan hoe de veranderde Europese maatschappelijke context wijzigingen opdringt in de internationalisering van het hoger onderwijs. Het geeft aan dat internationalisering vooralsnog gefocust was op intensifiëring van mobiliteit van studenten en staf, met verwaarlozing van de drastische ommekeer teweeggebracht in de Europese gemeenschap door de alom om zich heen grijpende “superdiversiteit” (Vertovec, “Super-diversity” en Super-diversity). De “diversifiëring van de diversiteit” heeft in een paar decennia de Europese bevolking omgetoverd in een bijzonder complexe mensenmengeling, afkomstig uit verschillende oorden, met uiteenlopende religies en culturen. Het gevolg van deze ommekeer is het ontstaan van een dringende behoefte om “mobiliteit” opnieuw te gaan interpreteren en internationalisering te heroriënteren door “culturele mobiliteit” (Greenblatt) te introduceren. Het tweede deel van het artikel werkt dan heel concreet uit hoe culturele cursusinhoud bedoeld voor een internationaal studentenpubliek uit het hoger onderwijs, overeenkomstig Greenblatts principes van “culturele mobiliteit”, vorm kan worden gegeven door invoering van internationale inhoud en interculturaliteit.

Europejski kontekst społeczny wymusza zmiany w umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego. Autor wskazuje na fakt, że do tej pory internacjonalizacja koncentrowała się na intensyfikacji mobilności studentów i pracowników, pomijając drastyczny zwrot dokonany w społeczności europejskiej wskutek wszechobecnej „super-różnorodności” (Vertovec, “Super-diversity” i Super-diversity). W ciągu kilku dziesięcioleci „dywersyfikacja różnorodności” przekształciła europejską populację w wysoce złożoną mieszaninę ludzi, pochodzących z różnych miejsc, o różnych religiach i kulturach. Rezultatem tego zwrotu jest pilna potrzeba ponownej interpretacji terminu „mobilność” oraz reorientacji internacjonalizacji poprzez wprowadzenie „mobilności kulturowej” (Greenblatt). W drugiej części artykułu autor omawia to, w jaki sposób treści kursów kulturowych przeznaczonych dla międzynarodowej społeczności studentów szkół wyższych, zgodnie z zasadami „mobilności kulturowej” Greenblatta, poprzez wprowadzenie elementów międzynarodowych i interkulturowości.

The present article shows how the changing societal context in Europe is imposing a reshaping of the internationalisation of higher education. It argues that internationalisation has mainly focused on intensifying the mobility of students and staff, but has neglected the drastic change in European society brought about by “super-diversity” (Vertovec, “Super-diversity” and Super-diversity), that “diversification of diversity” which, over a couple of decades, has transformed the population of Europe into a highly complex mixture of people from different places, with different languages, religions and cultures. The consequence of this sudden change is that there is now an urgent need to “move beyond mobility” and to reshape internationalisation through “cultural mobility” (Greenblatt) in course content and learning styles. The second part of this article elaborates on a proposal for concrete course content in line with Greenblatt’s manifest to modify conventional ways of thinking about mobility. Taking account of “cultural mobility”, the proposed course in the Cultural History of the Arts tries to create a balance between cultural persistence and cultural change by introducing international content and interculturalism. The case study thereby highlights possible directions for future internationalised course development.