Soil is a unique laboratory of transformations and energy flow, and in particular of biological
sorption and synthesis of mineral components that can originate from various sources.
The introduction of biomass or sewage into soil contributes to its nutrient enrichment.
This can lead to periodical excess of these elements in soil and cause their migration from
the soil system to underground waters, and eventually to open waters. Grass communities
belong to a group of plants that make excellent use of nutrients present in soil and perform
a very important role in additional purification of sewage after its mechanical purification.
Grasses demonstrate resistance to the presence of large quantities of harmful compounds
in sewage; they accumulate and neutralise them physiologically, thus preventing
their dissemination.
The aim of this paper was to evaluate content of some macro- and microelements
as well as heavy metals in chosen grass species irrigated with purified sewage. In 1997-
-2000, research was conducted near the Hajdów Sewage Works, using purified sewage for
irrigation of grass communities. Three rates of irrigation (a – control without irrigation;
b – irrigation in quantity 600 mm and c – irrigation in quantity 1200 mm) as well as two
grass mixtures were tested. Content of basic macroelements (N, P, K, Ca, Mg), microelements
(Cu, Zn, Mn) as well as heavy metals (Cd, Pb) in dominant grass species (Alopecurus
pratensis, Phalaris arundinacea, Festuca arundinacea, Festuca pratensis and Phleum
pratense) were determined. The content of the analyzed components in biomass was varied
and depended on the grass species in the analyzing mixtures as well as on the applied
rates of irrigation. Festuca pratensis and Festuca arundinacea were characterized by the
largest capacity to take up calcium (Ca) and magnesium (Mg), Phalaris arundinacea – phosphorus
(P) and zinc (Zn), while Alopecurus pratensis – cadmium (Cd) and lead (Pb). Biomass
of Alopecurus pratensis was characterized by the lowest content of most of the elements, especially nitrogen, phosphorus, calcium and magnesium. The applied irrigation,
especially the 1200 mm rate significantly increased potassium content and decreased manganese
content in biomass of the analyzed grass species. The most useful grass species
used to establish meadows irrigated with sewage are Phalaris arundinacea, Festuca arundinacea
and Festuca pratensis.
Gleba jest specyficznym laboratorium przemian i przepływu energii, zwłaszcza biologicznej
sorpcji i syntezy składników mineralnych, które mogą pochodzić z różnych źródeł.
Wprowadzenie do gleby biomasy lub ścieków powoduje jej wzbogacenie w składniki pokarmowe.
Może to być przyczyną okresowego nadmiaru tych pierwiastków w glebie i powodować
ich przemieszczanie poza układ glebowy – do wód gruntowych, a w końcowym etapie
do wód otwartych. Do grupy roślin doskonale wykorzystujących składniki pokarmowe z gleby
oraz spełniających ważną rolę w doczyszczaniu ścieków po mechanicznym ich oczyszczeniu
należą zbiorowiska trawiaste. Trawy wykazują odporność na obecność w ściekach dużych ilości związków szkodliwych, kumulują je i neutralizują na drodze fizjologicznej,
zapobiegając ich rozprzestrzenianiu.
Celem badań była ocena zawartości niektórych makro- i mikroskładników oraz metali
ciężkich w wybranych gatunkach traw nawadnianych ściekami oczyszczonymi. W latach
1997-2000 prowadzono badania z wykorzystaniem wód pościekowych (ścieków po mechaniczno-
biologicznym oczyszczeniu) z oczyszczalni ścieków miasta Lublina do nawadniania
zbiorowisk trawiastych. W badaniach uwzględniono 3 dawki nawodnień (a – kontrola bez
nawadniania; b – nawodnienie w ilości 600 mm, c – nawodnienie w ilości 1200 mm) oraz
dwie mieszanki trawiaste. Dominujące gatunki w runi (Alopecurus pratensis, Phalaris arundinacea,
Festuca arundinacea, Festuca pratensis i Phleum pratense) poddano analizom chemicznym
na zawartość podstawowych makroelementów (N, P, K, Ca, Mg), mikroelementów
(Cu, Zn, Mn) oraz metali ciężkich (Cd, Pb). Zawartość makro- i mikroelementów oraz
metali ciężkich w biomasie była zróżnicowana w zależności od gatunków w analizowanych
mieszankach oraz stosowanych nawodnień. Największą zdolność do pobierania wapnia i magnezu
miały Festuca pratensis i Festuca arundinacea, fosforu i cynku – Phalaris arundinacea,
a kadmu i ołowiu – Alopecurus pratensis. Najnizszą zawartość większości oznaczonych
pierwiastków, zwłaszcza azotu, fosforu, wapnia i magnezu, stwierdzono w biomasie
Alopecurus pratensis. Stosowane nawadniania, głównie dawka 1200 mm, wpłynęły istotnie
na wzrost zawartości potasu oraz obniżenie zawartości manganu w biomasie analizowanych
gatunków. Gatunkami najbardziej przydatnymi do mieszanek łąkowych nawadnianych
ściekami oczyszczonymi są Phalaris arundinacea, Festuca arundinacea i Festuca pratensis.
