Incore - contribution to studies of the post-industrial urban areas pollution; a case study: Bydgoszcz old gasworks, Poland

Projekt INCORE (Integrated Concept for Groundwater Remediation) przeprowadzony został w ramach 5-tego Programu Ramowego Unii Europejskiej. Głównym jego celem było sprawdzenie w praktyce metod wstecznego śledzenia smug zanieczyszczeń w wodach podziemnych (plume backtracking) dla identyfikacji ognisk zanieczyszczeń. Parametry badanych smug zanieczyszczeń określano na podstawie zmiany stężeń substancji w czasie testowych pompowań imisyjnych (IPT) otworów hydrogeologicznych umieszczonych wzdłuż odpowiednio zaprojektowanych płaszczyzn kontrolnych. W Polsce do badań wytypowano obszar starej gazowni miejskiej w Bydgoszczy. Głównymi zanieczyszczeniami stwierdzonymi na tym terenie były wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) oraz węglowodory lotne z grupy BTEX. Testowe pompowania imisyjne były prowadzone w 21 małośrednicowych otworach badawczych, umieszczonych w płaszczyźnie kontrolnej prostopadłej do głównego kierunku spływu wód podziemnych, w badanej przypowierzchniowej warstwie wodonośnej i jednocześnie równoległej do koryta rzeki Bzury, drenującej teren gazowni. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wód podziemnych wykazały zawartości węglowodorów lotnych w przedziale od poniżej granicy wykrywalności do kilku tysięcy mikrogramów w litrze. W większości pobranych próbek oznaczone ilości BTEX przekraczały dopuszczalne stężenia w wodach pitnych. Przekroczenia dotyczyły głównie benzenu i w mniejszym stopniu toluenu. Stężenia WWA w wielu próbkach przekroczyły wartość 10 000 mg/l, przy czym stwierdzono dominację związków o mniejszej liczbie pierścieni, takich jak naftalen, acenaftylen, acenaften, fluoren, fenantren i antracen.