Zgubna propaganda. Reakcja nuncjusza w Warszawie na zabójstwo ks. Stanisława Streicha

W 1938 roku w podpoznańskim Luboniu zastrzelono księdza Stanisława Streicha – proboszcza parafii pw. św. Jana Bosko. Zabójstwa dokonano podczas nabożeństwa, w którym brało udział około dwustu dzieci. Zabójca, komunista oddał do księdza kilka strzałów, po czym z ambony zawołał: „Niech żyje komunizm!”. Pogrzeb kapłana stał się okazją do wielu patriotycznych manifestacji. Wydarzenia w Luboniu postrzegano w perspektywie męczeństwa, z uwagi na fakt, że zbrodni dokonano z pobudek ideologicznych. Natychmiast zainteresowały one ówczesnego nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Filippo Cortesiego, który dowiedział się o szczegółach zabójstwa księdza z prasy. Swoje ubolewanie wyraził on w piśmie do kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski i ordynariusza kapłana. Nuncjusz poinformował o zbrodni także Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej. Wydaje się, że listy nuncjusza Cortesiego stanowią ciekawy przyczynek do badań źródłowych dotyczących lubońskiej zbrodni i ks. Streicha. Autor artykułu podejmuje się ich analizy w oparciu o materiały archiwalne zgromadzone w Archivio Segreto Vaticano.

In 1938, a pastor priest of the parish of St. Jan Bosco, Stanisław Streich, was shot in Lubon. The murder was carried out during a service in which about two hundred children participated. The killer communist gave a few shots to the priest, then called from the pulpit: "Long live Communism!". The funeral of the priest became an opportunity for many patriotic manifestations.The events in Luboń were seen in the perspective of martyrdom, due to the fact that the crime was commited for ideological reasons. They immediately interested the Apostolic Nuncio in Poland, Archbishop Filippo Cortesi, who learned about the details of the murder of the priest from the press. He expressed his regret in writing to Cardinal August Hlond, Primate of Poland and the Ordinary of the priest. The Nuncio also reported the crime to the Secretariat of State of the Holy See. It seems that the letters of the nuncio Cortesi constitute an interesting contribution to the source research concerning the crime in Luboń and Fr. Streich. The author of the article undertakes their analysis based on archival materials collected in Archivio Segreto Vaticano.