Comparison of 'Jagna' true millet response to sprinkler irrigation and nitrogen fertilization under rainfall-thermal conditions of Bydgoszcz and Stargard Szczecinski

Doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2005 i 2006 w dwóch miejscowościach: Lipniku, koło Stargardu Szczecińskiego (gleba klasy bonitacyjnej IVb, kompleks przydatności rolniczej żytni dobry), i Kruszynie Krajeńskim, koło Bydgoszczy (gleba klasy bonitacyjnej V, kompleks przydatności rolniczej żytni słaby. Doświadczenia założono w układzie zależnym „split-plot” w 3 powtórzeniach. Badano dwa czynniki: nawadnianie (kontrola, deszczowanie) i nawożenie azotem (0, 40, 80 i 120 kg N·ha–1). Plony prosa uprawianego na glebie klasy V bez nawadniania zależały od ilości opadów w okresie wegetacji. Mniejsze plony (1.46 t·ha–1) zanotowano w roku o niższych opadach (161 mm od 1 maja do 31 sierpnia). Większe plony (2,45 t·ha–1) otrzymano w roku z wyższymi opadami (229 mm). Potrzeby wodne prosa w okresie wegetacji (maj – sierpień), oszacowane jako tzw. opady optymalne według Klatta i Pressa, były większe na glebie bardzo lekkiej (V klasa) w Kruszynie Krajeńskim (wynosząc odpowiednio 278 i 294 mm) niż policzone dla gleby lekkiej (klasa IVb) w Lipniku (odpowiedno 260 i 256 mm). Najwyższe niedobory opadów w okresie wegetacji prosa, policzone jako różnica pomiędzy opadami optymalnymi według Klatta i Pressa dla określonego miesiąca a sumą opadów rzeczywistych, zanotowano w lipcu. Efekty produkcyjne nawadniania zależały od kompleksu glebowego. Deszczowanie istotnie zwiększyło plony ziarna prosa odmiany ‘Jagna’ o 1,9 t·ha–1 (97%) na glebie bardzo lekkiej (Kruszyn Krajeński). W warunkach gleby lekkiej (Lipnik) deszczowanie zwiększyło plony ziarna o 0,6 t·ha–1 (17%). Wzrastające dawki nawożenia azotowego (od 0 do 120 kg N·ha–1) spowodowały (w warunkach deszczowania) istotny przyrost plonu ziarna prosa do poziomu 4,53 t·ha–1 na glebie V klasy i 4,07 t·ha–1na glebie klasy IVb.