Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na zróżnicowanie morfologiczne dwóch odmian prosa (Panicum miliaceum L.) na glebie bardzo lekkiej

Celem badań przeprowadzonych w latach 2005–2006 w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy było określenie wpływu nawodnienia deszczownianego i zróżnicowanego nawożenia azotem na cechy morfologiczne korzeni i pędu oraz strukturę plonu prosa dwóch odmian ‘Gierczyckie’ i ‘Jagna’, uprawianych na glebie bardzo lekkiej. Badania wykazały, że na zróżnicowanie wartości wyżej wymienionych cech morfologicznych testowanych odmian prosa istotnie wpływało nawadnianie, przy czym lepiej na ten czynnik doświadczenia reagowała odmiana ‘Jagna’. W obu odmianach nawodnienie intensywniej zwiększało masę pędu i ziarna w stosunku do masy korzeni, co odzwierciedlają wyższe wartości współczynników P1 (stosunek masy ziarna do masy korzeni) oraz P2 (stosunek masy części nadziemnej do masy korzeni). Obie odmiany reagowały również pozytywnie na nawożenie azotem, przy czym w warunkach bez deszczowania odmiana ‘Gierczyckie’ lepiej wykorzystuje wyższe dawki azotu (80–120 kg•ha-¹) a odmiana ’Jagna’ dawki azotu w zakresie 40–80 kg•ha-¹. Deszczowanie natomiast zwiększyło efektywność nawożenia azotem u odmiany ‘Gierczyckie’ już po zastosowaniu azotu w ilości od 40 do 80 kg•ha-¹ a u odmiany ‘Jagna’ 40 kg•ha-¹.

The purpose of the study conducted in the years 2005–2006 in Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz was determining the influence of irrigation and nitrogen fertilization on morphological features of root systems as well as overground parts of millet cultivable varietes Gierczyckie and Jagna including the structure of grain yield. The plants were cultivated on a very light soil. The research shown that irrigation significantly determined various values of morphological features of overand undeground parts in each tested varitety of millet, where Jagna variety reacted better on this experiment factor than Gierczyckie variety. In each variety the mass of overground parts of millet as well as the mass of grain increased more intensive in relation to the mass of roots and P2 (ratio of the overground-part mass and roots mass). Each variety used in the experiment reacted positive on nitrogen fertilisation, where, with no irrigation, Gierczyckie variety more effectively use higher nitrogen frtilisation doses (80-120 kg·ha-1), whereas Jagna variety lower doses (40-80 kg·ha-1). Irrigation increases the effectiveness of nitrogen fertilisation for Gierczyckie variety, when nitrogen fertilisation dose reach 40-80 kg·ha-1 and for Jagna variety 40 kg·ha-1.