Geneza banku centralnego na ziemiach polskich

Initiation into discussion over the need of creation of an institution of issuing bank on Polish lands reach the period of the First Republic of Poland. At that time the idea of establishing of this bank appeared, which – in consequence of difficult political situation of the State – did not come into realization. But one should notice plenty of opinions about it, what resulted in lots of plans of establishing the first Polish issuing institution at that time. Conception of issuing bank on Polish lands materialized only in the Kingdom of Poland (excluding issuing institution from Kościuszko’s Uprising period – Dyrekcja Biletów Skarbowych, and from Duchy of Warsaw period – Komisja do Dyrekcji Biletów Kasowych), thanks to work and efforts of Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, who contributed to establishment in 1828 of Bank Polski, which is considered to be the first Polish issuing bank. It increased the full economic bossom of Polish lands in spite of the lack of Polish statehood.

Początki dyskusji na temat potrzeby powołania banku emisyjnego na ziemiach polskich sięgają okresu I Rzeczypospolitej. Wtedy pojawiła się idea utworzenia tego banku, która – wskutek trudnej sytuacji politycznej państwa – wówczas nie doczekała się realizacji. Należy jednak dostrzec mnogość sądów i opinii na ten temat, czego wynikiem były także składane w tamtym czasie liczne projekty założenia pierwszej polskiej instytucji emisyjnej. Koncepcja banku emisyjnego na ziemiach polskich została urzeczywistniona dopiero w okresie Królestwa Polskiego (nie licząc instytucji emisyjnej z okresu powstania kościuszkowskiego – Dyrekcji Biletów Skarbowych, oraz z czasów Księstwa Warszawskiego – Komisji do Dyrekcji Biletów Kasowych), dzięki pracy i staraniom Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, który przyczynił się do ustanowienia w 1828 r. Banku Polskiego, uważanego za pierwszy polski bank emisyjny. Przyczynił się on znacząco do rozkwitu gospodarczego ziem polskich pomimo braku istnienia państwowości polskiej.