Hydrauliczne warunki występowania prądu wabiącego dla przepławek ryglowych

Opracowane przez Komisję Europejską w 2007 roku szczegółowe rekomendacje wprowadzają nowe uwarunkowania związane z zapewnieniem ciągłości korytarzy rzecznych. Istniejące budowle piętrzące powinny być wyposażone w przepławki dla zachowania warunków restytucji ryb, a nowe budowle hydrotechniczne powinny uwzględniać takie rozwiązania techniczne, które nie powodują zmian stanu hydromorfologicznego. Celem zachowania warunków stabilności biologicznej dla ryb dwuśrodowiskowych wg Instytutu Rybactwa muszą być spełnione następujące kryteria stabilności biologicznej przy projektowaniu i eksploatacji przepławek: – kryterium prądu wabiącego, – kryterium prędkości granicznych, – kryterium dopuszczalnego napełnienia w przepławce, – kryterium dopuszczalnej wielkości strat Δh przy przepływie przez rygiel dla przepławek ryglowych. W artykule przedstawiono wyniki modelowania numerycznego 400- metrowego odcinka rzeki obejmującego jaz powłokowy, małą elektrownię wodną oraz przepławkę dla ryb typu ryglowego. Podjęte działania skupiały się na takim ukształtowaniu przepływu w przepławce i modyfikacji konfiguracji dna na wylocie z elektrowni, aby wytworzyć prąd wabiący. Wyniki modelowania numerycznego zostały porównane z wartościami otrzymanymi ze wzorów empirycznych.

Detailed recommendations formulated by European Commission in 2007 introduce new regulations regarding the continuity of river channels. The existing hydraulic structures should be equipped with fish ladders in order to keep the fish restitution conditions and the new hydro-technical structures should assure technical solutions that do not cause any change in hydro-morphological state. According to the Fisheries Institute the following conditions of biological stability should be followed to keep the biological stability conditions for diadromic fishes: – an alluring stream criterion, – a terminal velocity criterion, – a criterion of admissible fish ladder filling, – a criterion of admissible loss Δh for the transom ladder discharge. The paper presents results of numerical modeling of 400-meter sector of a river that includes coated weir, small hydrostation and a fish transom ladder. The action taken concentrated on such formation of the discharge in the ladder and modification of the bed configuration in the hydro mouth that creates the alluring stream. Numerical modeling results were compared to results of calculations by empirical formula.