„WYMUSZONA MOBILNOŚĆ – WYMUSZONA OSIADŁOŚĆ”. O POWOJENNYCH PRZESIEDLENIACH I ICH OBECNYCH SKUTKACH DLA LOKALNYCH SPOŁECZNOŚCI

We współczesnym dyskursie publicznym dotyczącym II wojny światowej rzadko wspomina się o masowych powojennych ruchach ludności w Europie, o przesiedleniach Polaków z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej, wysiedleniach Niemców i przesiedleniach ludności ukraińskiej. Procesy „wymuszonej mobilności, jak i wymuszonej osiadłości”, stanowiące codzienność tamtych lat zaowocowały upadkiem wielu lokalnych mikroświatów, powstaniem nowych ojczyzn, nowych społeczności i nowych tożsamości. Konfrontacja odmiennych kulturowo światów „gospodarzy” i „gości”, międzygrupowe konflikty, aspiracje do „lepszego życia”, stały się między innymi źródłem „nowych mobilności”, które nadal trwają. Artykuł będzie zatem próbą odpowiedzi na pytanie o społeczne skutki tych zdarzeń dla lokalnych społeczności i indywidualnych form tożsamości jednostek, a w szczególności wskaże na nadal kształtujące się wzory międzygrupowych relacji w zróżnicowanych etnicznie społecznościach.

Major, post-war transfers of populations in Europe, the displacements of Poles from the former Eastern Lands of the Republic of Poland, the expulsions of Germans and the resettlements of Ukrainians are rarely mentioned in the contemporary public discourse on the World War II. The processes of “enforced mobility” as well as of “enforced settlements”, that constituted everyday life for the people back then resulted in the fall of many local microworlds, the formation of new homelands, new communities and new identities. The confrontation of culturally different worlds of “hosts” and “guests”, intergroup conflicts and aspirations for a better life, among others, became a source of “the new mobilities”, that still last. This article attempts to answer a question about the social consequences of these events for local communities and individuals’ identities, and in particular indicates still forming patterns of intergroup relations in ethnically diverse communities.