Aktywność gospodarstw rolnych w Polsce w budowaniu łańcuchów dostaw

Artykuł poświęcony jest prezentacji struktury agrarnej polskiego rolnictwa i jej wpływu na aktywność gospodarstw jako dostawców surowców dla przedsiębiorstw przemysłu spożywczego. W artykule wykazano, iż trwające od dwudziestu lat przemiany obszarowe gospodarstw indywidualnych w Polsce mają właściwy kierunek, jednak tempo tych zmian jest niezadowalające. W latach 1988- 2008 liczba gospodarstw indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych zmniejszyło się o 16%. W strukturze agrarnej nadal dominują gospodarstwa małe. W 2007 udział gospodarstw indywidualnych z grupy obszarowej 1-5 ha wynosił 57,4% ogółu gospodarstw indywidualnych o areale powyżej 1 ha użytków rolnych. Natomiast gospodarstwa o powierzchni powyżej 15 ha stanowiły w 2007 roku tylko 11% analizowanej grupy gospodarstw. Zwrócono jednocześnie uwagę na duże zróżnicowanie aktywności ekonomicznej gospodarstw między poszczególnymi grupami obszarowymi. Wraz ze wzrostem areału zwiększała się skłonność gospodarstw do koncentracji pionowej i poziomej w łańcuchach dostaw. W 2005 roku 43,7% gospodarstw o areale powyżej 15 ha było członkami grup producenckich. Natomiast dla gospodarstw z grupy obszarowej 1-5 ha wielkość ta wynosiła 1,3%. Istniejąca struktura agrarna polskiego rolnictwa utrudnia więc poprawę poziomu organizacji w łańcuchu dostaw żywności.

The article presents the agrarian structure of Polish agriculture and the influence of this structure on the activity of farms as deliverers of raw materials for food industry. It has been shown that the area changes in private farms in Poland have admittedly the right direction but the dynamics of those changes is to slow. In 1998-2008 the number of private farms having agricultural land bigger than 1 hectare decreased by about 16 percent. The agrarian structure is dominated by small farms. In 2007 the part of private farms with area between 1 and 5 hectare amounted to 57.4 percent of all private farms with area of more than 1 hectare. However, farms with area of more than 15 hectare constituted in 2007 only 11 percent of the analyzed group of farms. An attention has also been paid to the great variety of economic activity of farms belonging to different area groups. Along with a growth of area a tendency increased in farms to the vertical and horizontal concentration in delivery chain. 43.7 percent of farms with area bigger than 15 hectare were members of producer’s groups in 2007. The same index for the area group between 1 and 5 hectare amounted to 1.3 percent. Therefore the existing agrarian structure of Polish agriculture hinders an improvement of organizational level in the food delivery chain.