Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Szczęść Boże!
Laudetur Jesus Christus! Benefaciat vobis Deus!
Ἐυλογήμενος ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς! Ὁ Θεός ὑμᾶς αὐτούς ἐυλογεῖ!
Z wielką przyjemnością oddajemy w Państwa ręce trzeci numer naszego czasopisma „Religious and Sacred Poetry”. Kwartalnik naukowy, który stara się wypełnić lukę tematyczną wśród międzynarodowych periodyków akademickich, tworzony jest przez zespół uczonych z dwunastu krajów świata. Jesteśmy czasopismem spełniającym warunki naukowości, nie jesteśmy natomiast pismem konfesyjnym. Gromadzimy badaczy wielu państw wokół problematyki religijnej kultury literackiej, w tym szczególnie wokół zagadnień poezji religijnej i sakralnej. Prezentujemy wyniki badań nad kulturą chrześcijańską, stąd w poszczególnych tomach można znaleźć opracowania naukowe dotyczące twórców zarówno prawosławnych, katolickich, jak i protestanckich. Więcej informacji o nas znajduje się na naszej stronie internetowej (umieszczonej pod adresem: www.religious-and-sacred-poetry.info).
W obecnym tomie w części pierwszej pt. Rozprawy i artykuły czytelnik znajdzie sześć oryginalnych tekstów. Tom niniejszy rozpoczynają artykuły trzech autorek z paru uniwersytetów na Ukrainie.
Ol′ga Ciganok z Kijowa wprowadza w zagadnienie literaturoznawcze z okresu przełomu późnego baroku i oświecenia na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej Trojga Narodów (polskiego, ruskiego i litewskiego), prezentując szczegółowy motyw przykładowy z ówczesnej kultury: O nagrobkach Ambrożego Dubniewicza w poetyce czernichowskiej z połowy XVIII wieku (tekst pisany w języku rosyjskim pt. Об эпитафиях Амвросию Дубневичу в черниговской поэтике середины XVIII века).
Z kolei Irina Tarnagul (Tarnaguł) z Czerniowców przedstawia problematykę wątków tradycji Nowego Testamentu w odniesieniu do współczesnej literatury pięknej w studium pt. Reprezentacja tradycji nowotestamentalnej we współczesnym kontekście (artykuł po rosyjsku pt. Репрезентация новозаветной традиции в современном контексте).
Aleksandra Tomorug (także z Czerniowców) skupia się na sakralności struktur ewangelicznych w literaturze współczesnej, analizując problematykę sacrum w artykule pt. Nadanie nowego sensu sakralnemu kontekstowi ewangelicznych struktur w literaturze współczesnej (przyczynek w języku rosyjskim pt. Переосмысление сакрального контекста евангельских структур в современной литературе). Problematyka wschodnia dominuje w obecnym numerze naszego kwartalnika poprzez trzy teksty ukraińskich autorek pisane w języku rosyjskim, w tym dwa artykuły pochodzące z ‘sakrologicznej szkoły’ znanego profesora Anatolija Evgen′eviča Nâmcu z Uniwersytetu w Czerniowcach.
Ks. Stefan Radziszewski z Kielc koncentruje się na problematyce postawy niemoralnej (zdradzie) w eseju nietypowym dla naszego czasopisma pt. Zdrada w dramacie Ireneusza Iredyńskiego „Żegnaj, Judaszu”.
Marián Andričík z Koszyc na Słowacji przedstawia analizę kategorii duchowości i estetyczności w poezji Daniela Pastirčáka, słowackiego twórcy współczesnego (artykuł po angielsku pt. The Relation between the Spiritual and the Aesthetic in the Poetry of Daniel Pastirčák).
Po kilku artykułach literaturoznawczych zamieszczamy przyczynek teologiczno-pedagogiczny autorstwa Natalii Marii Ruman związanej z Katowicami i Cieszynem na polskim Śląsku, inspirowany motywami biblijnymi i nauczaniem papieskim (Godność rodziny u Jana Pawła II na kanwie interpretacji Pieśni nad Pieśniami).
Natomiast w części drugiej naszego czasopisma (Recenzje książek) publikujemy recenzje (omówienia) siedmiu książek.
Wojciech Kudyba z Warszawy omawia dzieło polskiej autorki Aleksandry Pethe pt. Ars, fides et ratio: esej teologiczny? (Tischner – Pasierb – Szymik), dotyczące twórczości trzech znanych polskich księży profesorów, w tym – dwóch poetów religijnych (ks. Janusza Pasierba i ks. Jerzego Szymika) oraz myśliciela ks. Józefa Tischnera.
Małgorzata Kowalik związana z Lublinem omawia pedagogiczną książkę zbiorową pod redakcją Aliny Rynio z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pt. Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania.
Marek Mariusz Tytko z Krakowa skupia się na podstawowej monografii literaturoznawczej z zakresu sakrologii autorstwa Zorâny Lanovik z Tarnopola pt. Hermeneutica Sacra. Uczona ta jest znaną przedstawicielką tzw. ukraińskiej ‘szkoły sakrologicznej’. Tekst omówienia publikujemy w dwóch wersjach językowych – po polsku i po angielsku.
Następnie tenże autor prezentuje ważną książkę innej, równie znanej uczonej z tzw. ukraińskiej ‘szkoły hermeneutycznej’ – chodzi o dzieło Mar′âny Lanovik z Tarnopola pt. Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, poświęcone teorii przekładu literackiego (Teoria względności przekładu literackiego. Projekcje literaturoznawcze). Obydwie wymienione siostry-profesorki pracują w jednej katedrze uniwersyteckiej w Tarnopolu na Ukrainie.
Trzy kolejne omówienia dotyczą współczesnych książek poświęconych dziełom literackim pochodzącym z XVII w. M.M.Tytko przedstawia siedemnastowieczne dzieło pt. Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bir-covii Hyacinthinae, które Beata Gaj z Opola przełożyła z łaciny na język polski a Maria Rowińska-Szczepaniak opracowała naukowo.
Dalej Beata Gaj, opolska uczona, omawia po angielsku dzieło Marioli Jarczykowej pt. Przy pogrzebach rzeczy i rytmy: funeralia Radziwiłłowskie z XVII wieku (Rhymes and Sermons at Burial. Funeral Matters of Radziwill Family in the 17th Century).
Na zakończenie przeglądu książek Ol′ga Ciganok z Kijowa recenzuje (po angielsku) ukraińską książkę znanej kijowskiej literaturoznawczyni Oksany Jakovyny (Oksany Petrìvnej Âkoviny) o metafizyce w poezji staroruskiej w XVII wieku na terenie obecnej Ukrainy w tekście pt. Metafizyka w poezji. Ukraina w XVII wieku (Metaphysics in poetry: Ukraine of the 17th Century). Oksana Petrìvna Âkovina, tworząc po ukraińsku książkę monograficzną pt. Metafìzika v poezìï: Ukraïna XVII stolìttja, wpisała się także swoim ujęciem badawczym w nurt sakrologicznej szkoły ukraińskiej. Warto by tę książkę wydać po angielsku i po polsku, podobnie jak i wspomniane książki sióstr Łanowykówien z Tarnopola.
W części trzeciej, poświęconej sprawozdaniom, publikujemy (po polsku i angielsku) raport autorstwa Władysława Panasiuka z Chicago (USA) na temat dorobku Zrzeszenia Literatów Polskich im. Jana Pawła II za okres ośmiu lat (The John Paul II Association of Polish Writers in Chicago: a Report on the Activities in the Years 2006-2013, Zrzeszenie Literatów Polskich im. Jana Pawła II w Chicago: Sprawozdanie z działalności za lata 2006-2013). Ta środowiskowa organizacja, działając w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej pod patronatem Jezuitów, skupia polskich (‘piszących’) emigrantów m.in. z Illinois.
W części czwartej, poświęconej chrześcijańskiemu obrazowi sakralnemu (Obraz sakralny), tym razem publikujemy międzynarodowy dwugłos. Anna Marta Żukowska z Lublina pisze na temat ikony Matki Bożej typu Eleusa, obrazu zamieszczonego na okładce obecnego numeru naszego czasopisma (Ikona Matki Bożej typu Eleusa).
Z kolei o. Vladimir Vukašinoviđ [Владимир Вукашиновић], serbski historyk sztuki i prawosławny teolog z Belgradu dodaje swój krótki komentarz do ikonicznego typu Eleusy. Tekst uniwersyteckiego uczonego z Serbii przedstawiamy w wersji angielskiej i polskiej (ta ostatnia – w tłumaczeniu Marka Mariusza Tytki).
W części piątej, przeznaczonej dla autorów (Informacje dla autorów) zamieszczono wzór formularza recenzyjnego w języku angielskim, rosyjskim i polskim. W części tej dodano alfabetyczne wykazy autorów tekstów zamieszczonych w obecnym numerze.
Czytelników zapraszamy do lektury. Autorów zachęcamy do współpracy. Prosimy o kontakt oraz nadsyłanie propozycji oryginalnych tekstów dotąd niepublikowanych i niezłożonych do druku (listy na adres: marek.mariusz.tytko[at]uj.edu.pl). Dla bezpieczeństwa stosujemy zapis [at] zamiast @ w adresach e-mail. Informacje o czasopiśmie można znaleźć na stronie internetowej (www.religious-and-sacred-poetry.info).
Liczymy na ciekawą współpracę naukową z uczonymi różnych dyscyplin (teologii, filozofii, literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, psychologii, pedagogiki itd.) i różnych krajów, zwłaszcza – słowiańskich.
Dziękuję zespołowi redakcyjnemu, szczególnie redaktorom językowym: prof. Teresie Beli, s. prof. Adelajdzie Sielepin CHR, dr Barbarze Niemiec, prof. Nadyji Koloszuk, prof. Switłanie Krawczenko, prof. Mar′janie i Zorjanie Łanowykównom, doc. Oldze i Eugeniuszowi Pańkowom, prof. Liborowi Martinkowi, dr Ivicy Hajdučekowej, Muirowi Evendenowi, Markowi Bonnettowi za wszystko. Nadto mgr. inż. Krzysztofowi Kubickiemu – za okładkę i serwis internetowy naszego kwartalnika. Recenzentom dziękuję za wnikliwe uwagi. Czytającym – za lekturę.
