Złoty podział przestrzeni – unizm, a forma przestrzenna : Systemy projektowania według Katarzyny Kobro

Wymiaru teoretycznego współczesnej architektury można upatrywać w systemach generatywnych decydujących o kompozycji, harmonii oraz proporcjach formy przestrzennej dzieła architektury. Szukając historycznych podstaw tendencji generatywnych w architekturze i sztuce, autor przywołuje system artystyczny Katarzyny Kobro – współtwórczyni unizmu w rzeźbie i wybitnej artystki okresu międzywojennego w Polsce. Teoria czasoprzestrzeni w kompozycji rzeźbiarskiej i architektonicznej autorstwa Kobro ma dziś silne naukowe podstawy w projektowaniu. Artykuł jest próbą rekonstrukcji systemu artystycznego rzeźbiarki z I połowy XX wieku w odniesieniu do zagadnień kompozycji architektury. Rezultatem pracy ma być ukazanie założeń teoretycznych twórczości artystycznej Kobro jako zapowiedzi pojawienia się sztuki generatywnej w Polsce. Okazuje się, iż wypracowany system artystyczny może być interpretowany jako proces podlegający modyfikacjom w sposób algorytmiczny. Obserwacja ta odnosi się do polskiego kierunku kształtowania sztuki generatywnej, który wciąż nie został kompleksowo zbadany i opisany. System twórczości Kobro operuje metodyką generatywną w kompozycji dzieła, zapowiadając jej szczególny rozwój w epoce cyfryzacji architektury i sztuki XXI wieku. W pracy przyjęto metodę indukcyjną w interpretacji sztuki oraz tekstów teoretycznych Katarzyny Kobro. Badania ikonograficzne prowadzono pod kątem umiejscowienia współczesnej sztuki generatywnej w Polsce, genezy jej powstania i przełożenia na architekturę najnowszą.

Theoretical dimension of contemporary architecture can be seen in generative systems which determine the composition, harmony, proportion of spatial form, works of architecture. In order to highlight historical roots generative trends in architecture and art, author evokes artistic system by Katarzyna Kobro – co-founder of unism in sculpture and the outstanding artist of the interwar period in Poland. The theory of space-time in the composition of sculpture and architecture developed by Kobro today has a very strong scientific foundation in design. The article is an attempt to reconstruct the art system according to artist referring to the issues of the composition and architecture forms. The result of the work is to show the theoretical assumptions of Kobro’s artistic creation as a preview of the emergence of generative art in Poland. It turns out that the developed artistic system can be interpreted as an algorithmic process way in design approach. This observation refers to the Polish direction of shaping generative art, which has still not been comprehensively researched and described. The Kobro creation system uses the generative methodology in the composition of the work, announcing its special development in the era of digitization of architecture and art of the 21st century. The inductive method in the interpretation of Katarzyna Kobro’s art and theoretical texts were adopted. The iconographic research was conducted in terms of the location of contemporary generative art in Poland, the genesis of its creation and translating into the latest architecture.