Zmienność pokrywy lodów morskich w okresie maksimum ich rozwoju na Morzu Grenlandzkim w i połowie XX wieku

Artykuł przedstawia zmiany powierzchni lodów występujące w okresie maksimum ich rozwoju (w kwietniu) w rejonie między Grenlandią, Islandią i Spitsbergenem w latach: 1901-1939 oraz 1946-1956 oparte na analizach map lodowych udostępnionych przez Duński Instytut Meteorologiczny. Obliczeń powierzchni lodów dokonano w programie ArcGis10.0 w układzie współrzędnych North Pole Lambert Azimuthal Equal Area. Przeprowadzone pomiary powierzchni zlodzonej wskazują na dużą zmienność powierzchni lodów na obszarze między Spitsbergenem, Grenlandią i Islandią. W tym rejonie największe powierzchnie lodów wystąpiły w 1905, 1906 i 1911 roku, a najmniejsze w latach 1925 i 1930. Znacznie mniejsze zmiany powierzchni lodów miały miejsce w rejonie Cieśniny Duńskiej i na wodach między Islandią i SE Grenlandią. W tym rejonie największy rozwój pokrywy lodowej miał miejsce w 1934, 1935 oraz 1952 roku, a najmniejszy w latach 1939, 1929 i 1903. Na całym badanym obszarze największy rozwój lodów miał miejsce w okresie 1905-1918 z maksimum w latach 1906 (1638 tys. km2), 1911 i 1918. Minimum rozwoju pokrywy lodowej wystąpiło w 1933 roku (1037 tys. km2). W okresie 1901-1939 zaznacza się istotny trend malejący powierzchni lodów. Zmiany powierzchni lodów w latach 1946-1956 charakteryzują się dużą stabilnością oscylującą między 1300 a 1500 tys. km2.

The article present changes of sea ice extent during a period of time when they developed most (April) in the geographical area located between Greenland, Iceland and Spitsbergen during years 1901-1939 and 1945-1956 based on data shared by Danish Meteorological Institute. Surface calculations were made by using ArcGis 10.0 software, using geographical coordinate system North Pole Lambert Azimuthal Equal Area. Results of the calculations show high deviations of sea ice extent at investigated area. Biggest surface area noted in 1905, 1906 and 1911 and smallest in 1925 and 1930. Much smaller changes were observed and at the sea between Iceland and South-Eastern Greenland. During the period 1901-1939 a diminishing trend was observed there considering ice surface area. Years 1946-1956 remain with a stable amount of ice surface.