Zmiany w strukturze podejrzanych, osadzonych i skazanych w kontekście starzenia się społeczeństwa – analiza danych statystycznych

Celem artykułu była analiza zmian w strukturze podejrzanych, osadzonych i skazanych w kontekście starzenia się społeczeństwa, na podstawie danych statystycznych: policyjnych, sądowych i penitencjarnych, zgromadzonych do dwóch projektów badawczych zrealizowanych w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości w 2022 r. W artykule zostały przedstawione trzy główne zagadnienia: skala i dynamika przestępczości osób starszych, rodzaj przestępstw i wykroczeń popełnianych przez osoby starsze oraz reakcja na takie zachowania. Prowadzenie analiz w tym zakresie wydaje się istotne w kontekście starzenia się społeczeństwa. Choć nadal osoby starsze stanowią znikomy odsetek podejrzanych, osadzonych i skazanych (jest to ok. 5%), to ich udział zwiększa się. Przypuszczać także można, że obecna sytuacja demograficzna będzie sprzyjała temu wzrostowi. Niniejszy artykuł potwierdza dotychczasowe ustalenia, mianowicie że przestępczość osób starszych różni się od przestępczości ogółem. Niejednakowa jest także reakcja organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości na takie zachowania. Osoby starsze są też widoczne wśród sprawców wykroczeń, głównie kradzieży i przywłaszczeń przedmiotów o niewielkiej wartości.

The aim of the article is to analyse the changes in the structure of suspects, convicts and inmates in the context of aging society, based on statistical data: police, court and penitentiary, collected for two research projects carried out at the Institute of Justice in 2022. The article presents three main issues: the scale and dynamics of elder criminality, the type of crimes and misdemeanors committed by the elderly people, and the reaction to such behaviour. Conducting such analyzes seems to be important in the context of the aging population. Although elder people still account for a negligible percentage of suspects, convicts and inmates (about 5%), their share is increasing. It can be assumed that the current demographic situation will further support this growth. This article confirms the findings so far, that the crime of elderly people is different from crime in general. The reaction of law enforcement agencies and the judiciary to such behaviour is also different. The elderly people are visible among the perpetrators of misdemeanors, mainly theft and misappropriation of items of little value.