Droga do integracji społecznej jako zadanie dla edukacji

Prezentowany artykuł dotyka problemów funkcjonowania w nowoczesnym społeczeństwie grup i osób uznanych za „inne”. Dotyczy to osób zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem społecznym. W artykule przedstawiono wewnętrzne i związane z własnymi doświadczeniami uwarunkowania akulturacji w społeczeństwie. Zarówno rozważania teoretyczne, jak i wnioski oparto na koncepcji M. Benetta (1986), która wskazuje kluczowe procesy i definiuje umiejętności konieczne do akulturacji. Materiał badawczy zebrano w ramach realizacji projektu Upowszechnianie Aktywnej Integracji poprzez Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie1. Grupa badanych to 481 osób. Właściwa grupa badana (N = 321) była beneficjentami projektu, a 160 osób stanowiło grupę kontrolną. Badano różnice między grupami przed projektem oraz zmian w wyniku przeprowadzonego programu w zakresie wiedzy o sobie i wiedzy społecznej. Rezultaty badań wykazały różnice między grupami oraz efekty treningu w zakresie samooceny, poczuci kontroli oraz oceny znaczenia wydarzeń. Wnioski i rekomendacje wytyczają etapy oddziaływań, które pomogą doprowadzić osoby z grup egzystujących „obok” do „w”. Rezultaty wskazują na konieczność angażowania różnych form oddziaływania, które umożliwią rozwój tożsamości zarówno osoby, jak i grupy oraz takich, które rozwijają umiejętności, które umożliwią funkcjonowanie w grupie większości.

The presented article touches the problems of the functioning of groups and people recognised as “different” in the modern society. They refer to people threatened with social exclusion. What was sought in the article were the internal conditions of acculturation in the society, as well as those connected with own experience. Theoretical considerations as well as the conclusions were based on M. Benett’s concept (1986), which shows the key processes and defines skills which are necessary for the acculturation. The research material was collected under the execution of the project of Propagating Active Integration through the District Centres of Family Aid. The examined group consisted of 481 people. The proper examined group (N = 321) were the project’s beneficiaries and 160 people constituted the control group. The differences between the groups before the project and the changes that resulted from the conducted programme regarding self-knowledge and social knowledge were investigated. The research results showed the differences between the groups and the effects of the training in the area of self-evaluation, self-control and the evaluation of the meaning of events. Conclusions and recommendations indicate stages of impact, which can help shift the people from the groups existing “nearby” into those existing “in”. The outcomes indicate the necessity of engaging various forms of impact, which enable the identity development as a person and as a group as well as those that will enable the majority to function in a group.