Problemy etyczne w badaniach z udziałem dzieci.

Mimo istnienia etycznych standardów w badaniach społecznych, także tych odnoszących się do badań z udziałem dzieci, eksploracja środowiska dziecięcego nastręcza licznych wątpliwości i jest pełna pułapek. Niniejszy tekst opisuje najważniejsze dylematy etyczne, jakie pojawiły się w toku obserwacji przedszkolaków, mającej na celu badanie przebiegu procesu uczenia się rówieśniczego dzieci w wieku przedszkolnym, a także prezentuje możliwe rozwiązania zaistniałych problemów. Omawiane dylematy dotyczą: zgody dzieci na udział w badaniach, poziomu zaangażowania badacza w interakcje między dziećmi oraz jego skutków dla dobrostanu dzieci i rzetelności zebranych danych, ochrony dzieci przed krzywdą, poufności danych i wykorzystywania wiedzy o badanym terenie. W artykule położono nacisk na dynamikę badań z udziałem dzieci, zależność podejmowanych decyzji etycznych od kontekstu oraz konieczność balansowania obserwatora między rolą badacza a innymi rolami społecznymi.

Despite the existence of ethical standards in social research, including those relating to research that involves children, the exploration of the child's environment gives rise to numerous doubts and pitfalls in that field. The text describes the most important ethical dilemmas that appeared in the course of observing pre-schoolers, aimed at investigating the process of peer learning of pre-school children, and presents possible solutions to those problems. The discussed dilemmas concern: children’s consent to participate in research, the level of researcher's involvement in interactions between children and its effects on children’s welfare and the reliability of the data collected, protection of children from harm, data confidentiality and the use of knowledge of the area surveyed. The paper focuses on the dynamics of the research with the participation of children, the dependence of making ethical decisions on the context and the need to balance the observer between the role of the researcher and other social roles.