Cel. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie obecności nowych mediów w przestrzeni edukacyjnej dzieci w wieku przedszkolnym, z uwzględnieniem szans i zagrożeń ich rozwoju. TIK są obecne nie tylko środowiskach rodzinnych dzieci. Ich wykorzystywanie rekomenduje się w programach pracy przedszkolnej w wielu krajach, w tym również w Polsce. Kwestie te wymagają refleksji dotyczącej teorii i praktyki pedagogicznej, wyznaczają także kierunki działań edukacyjnych.
Metody. Analiza literatury przedmiotu (publikacji naukowych, raportów z badań), analiza wybranych TIK.
Wyniki. Obecnie korzystanie z TIK przez polskie dzieci w wieku przedszkolnym jest powszechne. Robi to dwie trzecie populacji, w tym co czwarte dziecko codziennie, ponieważ często mają one już własne urządzenia mobilne. Nowe media służą najczęściej rozrywce (oglądanie filmów, gry i zabawy). Celom edukacyjnym, zdaniem badanych rodziców, służy korzystanie z aplikacji typu puzzle, memory, bądź aplikacji rozwijających kreatywność. Dwie trzecie rodziców deklaruje, że dzieci korzystają z tych urządzeń w ich obecności. Niepokojące jest jednak, że równie często dorośli udostępniają je potomstwu, kiedy muszą zająć się własnymi sprawami, a niektórzy stosują to jako rodzaj nagrody dla córki czy syna. W takim kontekście istotne stało się zaprezentowanie szans i zagrożeń dla rozwoju dzieci w edukacyjnej cyberprzestrzeni. Uwzględniono sfery rozwoju: poznawczego, fizycznego i motorycznego, oraz społecznego i emocjonalnego małego człowieka.
Wnioski. Wiedza o warunkach, możliwościach i skutkach stosowania nowych mediów przez/z dziećmi w wieku 3–6 lat może być podstawą do konstruowania właściwych rozwiązań w praktyce edukacji przedszkolnej, jak też wskazówek dla rodziców. Na podstawie wyników analizy wybranych TIK, w artykule zaprezentowano rekomendowane przez autorkę narzędzia (w tym do komunikowania się), strony internetowe, portale edukacyjne, aplikacje do wykorzystywania w przestrzeni edukacyjnej takich dzieci.
Aim. The aim of this study is to present the presence of new media in the educational space of preschool children, taking into account the opportunities and threats to their development. ICT (Information and Communications Technology) is present not only in children’s family environments. Its use is recommended in preschool work programs in many countries, including Poland. These issues require refl ection on pedagogical theory and practice, they also determine the directions of educational activities.
Methods. Analysis of literature on the subject (scientifi c publications, research reports), selected ICT analysis.
Results. Currently, the use of ICT by Polish preschool children is widespread. Two-thirds of the population do this, one in four every day, as they often already have their own mobile devices. New media is most often used for entertainment (watching movies, games, and activities). According to the surveyed parents, educational purposes are achieved through the use of applications such as: puzzle, memory, or applications that develop creativity. Two-thirds of parents declare that their children use mobile devices in their presence. Worryingly, however, just as often adults make them available to their offspring when they have to go about their own business, and some use it as a kind of reward for their daughter or son. In this context, it has become important to present the opportunities and threats to the development of children in educational cyberspace. The spheres of cognitive, physical, and motor development as well as social, and emotional development of a small person were taken into account.
Conclusions. Knowledge about the conditions, possibilities, and effects of using new media by/with children aged 3-6 can be the basis for constructing appropriate solutions in the preschool education practice, as well as guidelines for parents. Based on the results of the selected ICTs analysis, the article presents the tools recommended by the author (including communication tools), websites, educational portals, and applications to be used in the educational space of such children.
