Values of the historical parks and gardens of psychiatric hospitals in Kulparków and Kobierzyn as the basis for their revalorization

This paper discusses the revalorization of a historical park landscape with therapeutic features of psychiatric hospitals from the second half of the nineteenth and at the beginning of the twentieth century. It presents the history and architectural and landscape values of historical complexes of psychiatric hospitals in Kulparków near Lviv and in Kobierzyn near Cracow. The main features of these park and garden compositions are presented based on historic data and archival sources, the literature, surveys and field research. Despite the passage of time, the preservation of the original park compositions allows one to highlight their primary features and supplement them with harmoniously chosen contemporary elements. As a proposal of contemporary actions, revalorization concepts prepared in recent years developed as part of Master’s thesis projects were presented.

Artykuł dotyczy rewaloryzacji historycznego krajobrazu parkowego o cechach terapeutycznych związanego ze szpitalami psychiatrycznymi budowanymi w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Przedstawiono historię powstania i walory architektoniczno-krajobrazowe historycznych zespołów szpitali psychiatrycznych w Kulparkowie pod Lwowem i w Kobierzynie pod Krakowem. Na podstawie danych historycznych, literatury, badań źródeł archiwalnych, inwentaryzacji oraz badań terenowych zaprezentowano główne cechy tych kompozycji parkowo-ogrodowych. Stan zachowania oryginalnych kompozycji parkowych mimo upływu czasu pozwala na wyeksponowanie głównych cech i ich uzupełnienie za pomocą harmonijnie dobranych współczesnych elementów. Jako propozycję współczesnych działań zaprezentowano przygotowane w ostatnich latach koncepcje rewaloryzacji opracowane w ramach prac magisterskich.