Konstytucyjne klauzule generalne – między konstrukcją legislacyjną a jej implementacją

Opracowanie ma na celu prezentację i teoretycznoprawną analizę generalnych klauzul odsyłających, które jako konstrukcja normatywna formułowane są także w przepisach prawa konstytucyjnego. W ramach tych analiz obok zagadnień pojęciowych, przedstawione są konstrukcje występujące w trzech polskich Konstytucjach XX wieku (z 1921 r., z 1935 r., z 1952 r.) tworzone w różnych warunkach ustrojowych. Wszystkie one były raczej powściągliwe co do liczby odesłań pozaprawnych, chociaż Konstytucja z 1952 r. dokładała do tej praktyki zideologizowany język tekstu prawnego. Nie da się to porównać zarówno w kontekście liczby klauzul oraz szerokości odsyłania z Konstytucją z 1997 r. Zasadnicze części opracowania obejmują językową, normatywną i systematyzacyjną analizę odesłań zawartych w Konstytucji RP oraz wskazanie ich skutków implementacyjnych. Finalnie prowadzi to do określenia wybranych aspektów tytułowej relacji między tworzeniem i stosowaniem konstytucyjnych klauzul odsyłających.

The aim of this paper is to present and analyse in terms of theory of law the general reference clauses, which, as a normative construction, are also formulated in the provisions of constitutional law. Within the framework of these analyses, apart from conceptual issues, the constructions used in three 20th-century Polish Constitutions (of 1921, of 1935, of 1952), created in different political conditions, are presented. All of them were rather restrained as regards the number of extra-legal references, although the 1952 Constitution added to this practice an ideologized language of a legal text. It is not possible to compare it – either in the context of the number of clauses or the breadth of references – with the Constitution of 1997. The main parts of this paper include a linguistic, normative and systematizing analysis of the references contained in the current Polish Constitution, as well as an indication of their implementation effects. On this basis, selected aspects of the titular relation between the enactment and application of constitutional reference clauses are determined.