Zrównoważony rozwój sieci franczyzowej w świetle teorii agencji

W opracowaniu przedstawiono problem efektu gapowicza w kontekście standardów zrównoważonego rozwoju. Celem opracowania jest ocena działań na rzecz zrównoważonego rozwoju sieci franczyzowej w zestawieniu z występującym, zgodnie z teorią agencji, efektem gapowicza. Konflikty powstające na poziomie pryncypał–agent (franczyzodawca–franczyzobiorca) oraz zachowania oportunistyczne ze strony franczyzobiorców mogą osłabić wprowadzone zmiany, między innymi poprzez występowanie efektu gapowicza. Artykuł powstał w oparciu o przegląd polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu. Ponadto przeprowadzono analizę konfliktu pryncypał – agent, wynikającego z teorii agencji w zestawieniu ze standardami zrównoważonego rozwoju i wprowadzonych dobrych praktyk przez sieci franczyzowe. Wnioski wynikające z krytycznej analizy piśmiennictwa sugerują możliwość zmniejszenia skuteczności działań na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez zachowania oportunistyczne franczyzobiorców. W celu ich ograniczenia wymagany jest system kontroli. Aktywny udział franczyzobiorców przyczynia się do skuteczności dobrych praktyk wprowadzanych przez sieć

The article presents the problem of the free rider effect in the context of sustainable development standards. The aim of the article is to assess activities for the sustainable development of the franchise network and their effectiveness in comparison with the free rider effect occurring in the agency’s theory. The principal-agent conflict (franchisor-franchisee) and opportunistic behaviour on the part of franchisees may weaken the introduced changes. The article is based on a review of Polish and foreign literature on the subject. Moreover, an analysis of the principal-agent conflict resulting from the agency theory was performed in comparison with the standards of sustainable development and good practices introduced by franchise networks. Conclusions resulting from the critical analysis of the literature suggest the possibility of reducing the effectiveness of actions for sustainable development through opportunistic behaviour of franchisees. A control system is required to limit them. In addition, the active participation of franchisees contributes to the effectiveness of good practices implemented by the network.