Czy struktura instytucjonalna ochrony konsumenta na rynku usług finansowych wymaga zmian?

Celem analizy jest zaprezentowanie w wymiarze ogólnym (a nie szczegółowym) wyzwań dotyczących funkcjonowania struktury instytucjonalnej ochrony konsumenta na rynku finansowym w Polsce (sieci ochrony konsumenta na rynku usług finansowych), zwłaszcza wobec konieczności przeciwdziałania nadużyciom wobec nich, ujawnionym w rzeczywistości pokryzysowej, a zmierzających do zapewnienia im rzeczywistej ochrony. W artykule nie chodzi o szczegółową charakterystykę regulacji prawnych dotyczących statusu i kompetencji funkcjonujących już organów i instytucji ochrony konsumenta usług finansowych, lecz o wskazanie problemów wiodących w ogólnym wymiarze i pewnych propozycji zmian koncepcyjnych w budowie tej infrastruktury ochrony konsumenta usług finansowych i jej umiejscowienia w ramach sieci bezpieczeństwa rynku finansowego. Autorka, przyjmując jako punkt wyjścia aktualną infrastrukturę ochrony konsumenta na rynku finansowym w Polsce oraz zadania i kompetencje organów ją tworzących (jednak bez ich analizy), podejmuje próbę odpowiedzi na pytania, jakie należałoby podjąć działania (zarówno w sferze regulacyjnej, jak i faktycznej), by podmioty te tworzyły od strony instytucjonalnej (podmiotowej i kompetencyjnej) spójny system, a sieć ochrony konsumenta na rynku finansowym była gwarantem rzeczywistego egzekwowania konsumenckiego prawa rynku finansowego (prawa ochrony konsumenta usług finansowych) w wymiarze tak publicznoprawnym, jak i prywatnoprawnym. W szczególności autorka proponuje elementy składowe, z jakich ta struktura instytucjonalna powinna być zbudowana, i wskaże, jakie formy współpracy między nimi byłyby wskazane, w szczególności czy istnieje potrzeba stworzenia nowych ciał (nowych elementów) tej struktury wyposażonych w dodatkowe kompetencje i zadania (bez podejmowania jednak szczegółowych rozważań w tym zakresie, a jedynie na poziomie ogólnej koncepcji). Z uwagi bowiem na ograniczone ramy niniejszego opracowania, celem autorki nie jest wyczerpujące zaprezentowanie całej koncepcji i propozycji zmian w strukturze (sieci) ochrony konsumenta na rynku finansowym, a jedynie zasygnalizowanie potrzeby i konieczność podjęcia dyskursu w tym obszarze tak na poziomie teoretycznym, jak i praktycznym.

The aim of this paper is to present in general terms (and not in detail) the challenges concerning the functioning of the institutional structure of consumer protection on the financial market in Poland (consumer protection network on the financial services market), especially in view of the need to counteract the abuses revealed in the post-crisis reality, aimed at providing them with real protection. It is not about detailed characteristics of legal regulations concerning the status and competences of already functioning bodies and institutions of consumer protection of financial services, but only about indicating problems leading in general dimension and certain proposals of conceptual changes in the construction of this infrastructure of the consumer protection of financial services and its location within the framework of the financial market safety network. The author, taking as a starting point the current infrastructure of consumer protection in the financial market in Poland and the tasks and competences of the bodies creating it (without their analysis, however), makes an attempt to answer questions that should be undertaken (both in the regulatory and actual), so that these entities create from the institutional (subjective and competence) point of view a coherent system, and the consumer protection network in the financial market was a guarantee of the actual enforcement of consumer financial market law (consumer protection law for financial services), both in the public and private legal dimension. In particular, the author will propose the components of which this institutional structure should be built and what forms of cooperation between them would be indicated, in particular whether there is a need to create new bodies (new elements) of this structure equipped with additional competences and tasks? (without, however, taking into account detailed considerations in this respect, but only at the level of the general concept). Due to the limited framework of the present study, it is not the Author's goal to present exhaustively the entire concept and proposal of changes in the structure (network) of consumer protection in the financial market, but only to signal the need and necessity to undertake a discourse, both at the theoretical and practical level in this area.