Zapomniany geniusz. Prof. Marian Mazur i jego szkoła cybernetyki

Prof. Marian Mazur (1909–1983) był inżynierem elektrykiem, specjalistą w zakresie elektrotermii oraz twórcą polskiej szkoły cybernetyki. Jest autorem dwóch pionierskich w skali światowej teorii: Cybernetycznej teorii układów samodzielnych (1966) i Jakościowej teorii informacji (1970). W pracy Cybernetyka i charakter (1976) odniósł teorię systemów autonomicznych (tj. takich, które mają zdolność sterowania i przeciwstawiania się utracie tej zdolności) do człowieka będącego przykładem systemu autonomicznego i zdefiniował jego charakter jako zespół sztywnych parametrów sterowniczych. Parametry te nie poddają się wpływom otoczenia, z wyjątkiem oddziaływań niszczących. Oznacza to, że charakter człowieka jest nieprzerabialny, a w konflikcie charakteru z sytuacją należy zmienić sytuację. Jest to podejście odmienne od przyjętego w psychologii. Analizując sposoby przetwarzania przez system autonomiczny materii, energii i informacji, Marian Mazur wyodrębnił pięć rodzajów ludzkich charakterów, porządkując je w kolejności od przewagi rozpraszania nad gromadzeniem do ich gromadzenia. Znajomość zasad rządzących postępowaniem każdego z charakterów pozwala przewidzieć zachowanie ludzi o danym charakterze w każdej sytuacji i umożliwia wskazanie im takiego obszaru działalności, w którym będą odnosić największe sukcesy. Cybernetyczna teoria charakterów ma zatem szerokie możliwości stosowania jej w oświacie, psychologii oraz teorii organizacji i zarządzania jako metoda ułatwiająca podejmowanie decyzji optymalnych.

Professor Marian Mazur (1909-1983) was the electrical engineer, specialized in electrothermics, and the founder of the Polish Cybernetics School. Prof. Mazur is the author of two, worldwide groundbreaking theories: "The theory of the autonomous cybernetic systems" (1966) and "The qualitative theory of information" (1970). In his work "Cybernetics and character" (1976) he related the autonomous systems theory (i.e. able to control itself and able to preserve this ability) to a human being as an example of an autonomous system; he further defined a human character as a set of rigorous control parameters. These parameters cannot be influenced by the environment, except for the destructive effects. It means the human character is non-convertible, and in case of a conflict between a character and a situation, it is the situation that should be changed. This approach varies from that applied in psychology. By analyzing how the autonomous system proceeds the matter, the energy and information, Prof. Marian Mazur defined five kinds of human characters, putting them in order according to the extent of their ability to collect and distract. The knowledge of the basic rules that determine each character's actions allows predetermining actions of a human being with a particular character in every situation. It also enables indicating the most appropriate range of activity for them to succeed. Thus, the cybernetic theory of characters can be widely applied in education, psychology, and the organization and management theory, including human resources, as a method for optimizing the decision-making process.