The aim of this study has been to determine the indirect and direct effects of farmyard
manure and sewage sludge composts, produced in the north-eastern part of Poland,
on the content of 1 mol HCl⋅dm-3 soluble forms of zinc and copper in soil.
In 2004-2007, a field experiment was carried out at the Experimental Station in Bałcyny near Ostróda. The experiment was established on proper grey-brown podzolic soil
originating from light boulder clay, which was rich in P, moderately abundant in K and
low in Mg. It comprised a four-field crop rotation system (potato, spring barley, winter oilseed
rape and winter wheat. The design of the experiment, set up according to the random
block method, involved 8 objects (2 x 4): 1) farmyard manure, 2) compost (sewage
sludge + straw), 3) dried and granulated sewage sludge, 4) composted sewage sludge. The
composts and FYM were introduced to soil once (in 2004) at a rate of 10 t d.m.⋅ha-1 or
2 × 5 d.m.⋅ha-1 (under potato and winter oilseed rape). In 2004, nitrogen in the soil enriched
with natural fertilizers was balanced to 150 kg⋅ha-1 according to the N-total content.
In 2005, soil cropped with spring barley received only mineral fertilization, whereas winter
oilseed rape received the second rate of organic fertilizers (in the series consisting
of 2 × 5 d.m.⋅ha-1) and nitrogen was balanced to 120 kg⋅ha-1. In 2006, soil under winter
wheat received only mineral fertilization.
Prior to the establishment of the experiment, soil, manure and compost samples were
taken. Having been averaged, the samples were subjected to determination of their content
of Cu and Zn in 1 mol HCl dm-3. The soil, whose reaction was 5.04 in 1 mol HCl dm-3,
was moderately abundant in available zinc and low in copper. After four years of the trials,
the levels of available forms of copper and zinc in the soil fertilized with sewage sludge composts, compared to the soil enriched with FYM, were higher. In the first and fourth
year of the experiment, the content of both elements was found to increase significantly
in the objects fertilized with dry, granulated and composted sludge. Sludge composted with
straw significantly raised the content of Zn and Cu in the second and third year of the
experiment. However, fertilization of grey-brown podzolic soil with sewage sludge did not
change its classification according to the abundance of available forms of copper and zinc.
Celem badań było określenie bezpośredniego i następczego wpływu obornika i kompostów
z osadów ściekowych, pochodzących z Polski północno-wschodniej, na zawartość w glebie
form cynku i miedzi rozpuszczalnych w 1 mol HCl⋅dm-3.
W latach 2004-2007, w Zakładzie Produkcyjno-Doświadczalnym Bałcyny k. Ostródy, na
glebie płowej typowej wytworzonej z gliny lekkiej zwałowej, o wysokiej zawartości P, średniej
K i niskiej Mg, przeprowadzono doświadczenie z 4-polowym płodozmianem (ziemniak,
jęczmień jary, rzepak ozimy, pszenica ozima). Schemat doświadczenia, założonego metodą
losowanych bloków, obejmował 8 obiektów (2x4): 1) obornik, 2) kompost (osad ściekowy+
słoma), 3) osad ściekowy suszony i granulowany, 4) osad ściekowy kompostowany.
Komposty i obornik zastosowano jednorazowo (2004 r.) w dawce 10 t s.m.⋅ha-1 lub 2 × 5 t
s.m.⋅ha-1 (pod ziemniak i rzepak ozimy). W 2004 r. na obiektach z nawozami organicznymi
i obornikiem azot został zbilansowany do 150 kg⋅ha-1, w zależności od zawartości w nich
N-ogółem. W 2005 r. pod jęczmień jary zastosowano tylko nawożenie mineralne, a pod rzepak
ozimy – drugą dawkę nawozów organicznych (w serii 2 × 5 t s.m.⋅ha-1) i zbilansowano
azot do 120 kg⋅ha-1. W 2006 r. pod pszenicę ozimą stosowano tylko nawożenie mineralne.
Przed założeniem doświadczenia pobrano próbki gleby, obornika i kompostów. W próbkach,
po uśrednieniu, oznaczono zawartość Cu, Zn w 1 mol HCl⋅dm-3. Gleba o pH=5,04
w 1 mol HCl⋅dm-3 charakteryzowała się średnią zasobnością w przyswajalny cynk i niską
w miedź. Po czterech latach badań wzrosła zawartość przyswajalnych form miedzi i cynku
w glebie użyźnianej kompostami z osadów ściekowych, w porównaniu z glebą nawożoną
obornikiem. W pierwszym i czwartym roku istotny wzrost zawartości tych pierwiastków
stwierdzono na obiektach z osadem suszonym i granulowanym oraz kompostowanym. Osad
kompostowany z dodatkiem słomy istotnie zwiększał zawartość Zn i Cu w drugim oraz trzecim
roku badań. Użyźnianie gleby płowej osadami ściekowymi nie zmieniało jednak klasy
zasobności w przyswajalne formy miedzi i cynku.
