Muzyczne rytuały w czasach zarazy

Pandemia koronawirusa i towarzyszące jej różnego rodzaju obostrzenia, zakazy, zamknięcia oraz kwarantanny dotknęły niemal każdej przestrzeni naszego społecznego i kulturowego funkcjonowania. Dotychczasowe sposoby działania, style życia, sposoby wartościowania i postrzegania świata znalazły się w zawieszeniu lub nawet odwróceniu, co nasuwa pytanie o zbieżność tej sytuacji z fazą liminalną obrzędów przejścia i oczekiwaniem na włączenie do nowej rzeczywistości społecznej. W prezentowanym artykule autorka przygląda się wybranym aspektom sytuacji pandemicznej przez pryzmat muzyki. Analizując różne okoliczności, zdarzenia muzyczne, wypowiedzi muzyków, jak również samą muzykę, skupia się na trzech głównych zagadnieniach. Pierwszym jest niejednoznaczna rola i ocena zdarzeń muzycznych zapośredniczonych przez media. Kolejnym – artykułowana muzycznie potrzeba autentycznych relacji i poczucia wspólnoty. Trzecim – potrzeba odzyskania sprawczości. Zgodnie z myślą Christophera Smalla każde angażowanie się w działania muzyczne zostaje tu potraktowane jako rodzaj rytuału, w trakcie którego uczestnicy doświadczają, ale też odgrywają podzielane światopoglądy, idee i wymarzone światy.

The pandemic of coronavirus was followed by numerous restrictions, bans, lockdowns and quarantines. This changed almost all spheres of our social and cultural life. Previous lifestyles, routines, our assessment and perception of the world are all being suspended or even turned upside-down. Are we going through a liminal stage of the rite of passage? Are we waiting for a new social reality to be incorporated into? Since I am a music anthropologist I decided to look at some of the elements of the pandemic through the prism of music. By analysing different musical actions, statements of musicians and music itself I decided to focus on three fundamental questions: the ambiguous role of the mediated musical events, the need of authentic relations and the sense of community expressed in music and, the desire for a retrieval of agency. Following the idea of Christopher Small I assume that every kind of involvement in a musical performance can be seen as a ritual, where participants experience and articulate shared ideas, worldviews and an imagined, ideal humanity.