Patogeneza przewlekłego zapalenia ucha środkowego z perlakiem w świetle badań wykorzystujących wysokoprzepustowe techniki biologii molekularnej

Perlakiem określa się torbielowaty twór zbudowany z nabłonka wielowarstwowego płaskiego rogowaciejącego, wypełniony masami keratyny, otoczony zmienioną zapalnie tkanką łączną, rozrastający się w przestrzeniach ucha środkowego i niszczący okoliczne struktury kostne. W niniejszej publikacji przedstawiamy przegląd istniejących hipotez, wyjaśniających jego powstawanie w świetle nowych badań wykorzystujących wysokoprzepustowe techniki biologii molekularnej. Mimo istnienia licznych teorii, starających się wyjaśnić etiologię perlaka, takich jak: teoria migracji, metapalzji, wgłobienia, wrastania w głąb komórek warstwy podstawnej nabłonka, żadna z nich nie wyjaśnia w pełni wszystkich patologicznych procesów, do jakich dochodzi w tkance perlaka. Dotyczy to również nowych hipotez tłumaczących powstawanie perlaka nabytego mechanizmami, mającymi na celu ograniczenie stanu zapalnego, podobnymi do obserwowanych w obrębie jamy brzusznej, wpływem błony śluzowej ucha na przesuwanie się przylegającej kieszeni bądź mechanizmem gojenia ran, który uruchamiany byłby przez mikrouszkodzenia błony podstawnej nabłonka wyścielającego kieszeń retrakcyjną. Wprowadzenie nowych wysokoprzepustowych technik biologii molekularnej pozwoliło na ocenę zarówno całego genomu, jak i proteomu perlaka. Potwierdzają one w większości znane już wcześniej procesy patologiczne zachodzące w tkance perlaka, takie jak: wysoka aktywność proliferacyjna, zaburzenia sygnalizacji komórkowej, aktywna odpowiedź immunologiczna, zmiany w obrębie macierzy zewnątrzkomórkowej, wzrost ekspresji cytokin prozapalnych, neowaskularyzacja i wiele innych. Pozwalają również na bardzo dokładny i całościowy wgląd w mechanizmy molekularne tych procesów. Nadal jednak nie uzyskujemy odpowiedzi na pytania o przyczynę wywołującą hyperplazję nabłonka i zaburzenia migracji komórek nabłonkowych czy przyczynę utrzymywania się procesu zapalnego w obrębie istniejącej kieszeni retrakcyjnej.