O początkach bibliometrii

Pośród wielu statystyk dotyczących nauki, nazywanych naukometrią, bibliometria zajmuje szczególne miejsce. Jest jedną z niewielu poddziedzin, skupiających się na mierzeniu wytwórczego wymiaru nauki. Zgodnie z większością „historii” bibliometria zawdzięcza swój systematyczny rozwój przede wszystkim D.J. de Solla Price’owi i Eugene’owi Garfieldowi, jej twórcom. Kilka prac wykonanych przed latami 50. XX wieku przeważnie umieszcza się w prehistorii. Niniejszy artykuł dowodzi, że systematyczne liczenie publikacji zaczęło się od psychologów. Na początku XX wieku zaczęli oni zbierać statystyki dotyczące swojej dyscypliny. Przez kilka dekad na poczet publikacji zaliczano przemówienia, recenzje i spisane historie psychologii. Celem zaś było przyczynienie się do rozwoju tej dziedziny. Zarówno rozmiar, jak i systematyczność tych wysiłków, niedające się sprowadzić do nieznaczących osiągnięć natury prehistorycznej, są dowodami na pionierski charakter tej pracy, zaś jej autorów należy uznać za prekursorów bibliometrii.

Among the many statistics on science, called scientometrics, bibliometrics holds a privileged place. Bibliometrics is one of the few subfields concerned with measuring the output side of science. According to most “histories,” bibliometrics owes its systematic development mainly to D.J. de Solla Price and Eugene Garfield, as founders. The few works conducted before the 1950s are usually relegated to prehistory. This paper documents how the systematic counting of publications originated with psychologists. In the early 1900s, psychologists began collecting statistics on their discipline. Publications came to be counted in addresses, reviews and histories of psychology for several decades. The aim was to contribute to the advancement of psychology. Far from being a negligible output of a prehistoric type, both the volume and the systematicness of these efforts are witnesses to what should be considered as pioneering work, and their authors considered as forerunners to bibliometrics.