Osoby starsze w świecie nowych mediów i technologii

Celem artykułu była analiza sytuacji i uwarunkowań społeczno-kulturowych osób starszych tworzących pokolenie X w świecie nowych mediów i technologii na tle najmłodszego pokolenia medialnego, czyli pokolenia Alpha. Obecne pokolenie seniorów tworzą pokolenie wojny, międzywojnia, Baby Boomers oraz pokolenie X. Po lapidarnej charakterystyce pokoleń przedstawiłam problem kompetencji medialnych determinujących zjawisko wykluczenia cyfrowego. Kolejno omówiłam trzy jego wymiary: psychologiczny (dostęp motywacyjny), technologiczny (dostęp materialny i fizyczny) oraz społeczny (dostęp kompetencyjny: umiejętności strategiczne, informacyjne, operacyjne i dostęp użytkowy) wraz z przykładami (ubieralne technologie, Internet Rzeczy, roboty humanoidalne) stanowiące obszar wykluczenia cyfrowego. Przyjęta teza, że zgodnie z koncepcją opóźnienia kulturowego Williama Ogburna świat rzeczywisty (społeczno-kulturowy) osób starszych nie nadąża za światem tworzonym i kreowanym przez nowe media i technologie, została potwierdzona. Główną przyczyną, obok braku nawet tylko jednego z czterech rodzajów dostępu, jest różnica prędkości w świecie rzeczywistym i wirtualnym. Zastosowałam metodę historyczną, analityczno-opisową i porównawczą.

The aim of the article was an analysis of the situation and social-cultural conditionings of older people constituting, among others, the generation X in a world of new media and technologies, on a background of the youngest media generation, that is, the generation Alpha. The present generation of seniors consists of the war and inter-war generation, the Baby Boomers and generation X. After a concise characterization of generations, I presented the problem of media competences determining the phenomenon of digital divide. In turn, I discussed its three dimensions: the psychological (motivating access), the technological (material and physical access) and the sociological (competence access: strategic, informative operative skill and usable access) together with examples (wearable technologies, Internet of Things, humanoid robots) constituting the area of digital divide. The accepted thesis, in accordance with William Ogburn's concept, that the real world (social-cultural) of the elderly does not keep pace with the world created by the new media and technologies, was affirmed. The main cause, apart from a lack of even one of the four types of access, is the difference of speed in the real and virtual world. I applied the historical, analytical-descriptive and comparative methods.