Terapia zaburzeń lękowych – problem wyboru leku w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

Anxiety disorders are the most prevalent mental disorders. A vast majority of patients with such problems are treated by the primary health care physicians. In practice, the most available form of treatment at this level of health care is pharmacotherapy. The most frequently chosen drugs belong to the group of benzodiazepines. Benzodiazepine anxiolytics exhibit the commonly known advantages: they are effective in the short run and very well tolerated. A bit less attention is paid to their severe disadvantages. These disadvantages comprise first of all: inclination to induce dependence which is often connected with the need to increase the dose of the drug to obtain a comparable effect, adverse impact on cognitive functions, and the risk of a significant increase in the dose of the drug after discontinuation of benzodiazepine (rebound phenomena). The article presents disadvantages and advantages of benzodiazepines and benefits connected with the use of the underestimated though effective anxiolytic – hydroxyzine. The results of controlled studies point to the efficacy of this drug in therapy of generalized anxiety disorder. Hydroxyzine may be also effectively used during discontinuation of benzodiazepines. This drug does not exhibit any addictive properties and its administration does not cause disturbances in cognitive functions. Psychotherapy continues to be the basic form of treatment of anxiety disorders, but its use in everyday medical practice conditions is often very difficult. In pharmacotherapy of anxiety the use of hydroxyzine is safer than the use of benzodiazepines, and it is often equally effective. Also other drugs, which are not discussed extensively in this article, such as antidepressants in the group of selective serotonin reuptake inhibitors, buspirone and pregabalin, exhibit significant anti-anxiety effects.

Zaburzenia lękowe są najczęściej występującymi zaburzeniami psychicznymi. Znaczna większość chorych z tego typu problemami jest leczona przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. W praktyce najbardziej dostępną formą leczenia na tym poziomie opieki medycznej jest farmakoterapia. Najczęściej wybierane leki należą do grupy benzodiazepin. Anksjolityki benzodiazepinowe mają powszechnie znane zalety – są skuteczne przez krótki okres oraz bardzo dobrze tolerowane. Nieco mniejszą uwagę poświęca się ich poważnym wadom. Do wad tych należą przede wszystkim: skłonność do wywoływania uzależnienia, często połączona z koniecznością zwiększania dawki leku w celu uzyskania porównywalnego efektu, niekorzystny wpływ na funkcje poznawcze oraz ryzyko istotnego zwiększenia dawki leku po odstawieniu benzodiazepiny (objawy z odbicia). W artykule omówiono wady i zalety benzodiazepin oraz korzyści związane ze stosowaniem niedocenianego i skutecznego anksjolityku, jakim jest hydroksyzyna. Wyniki badań kontrolowanych wskazują na skuteczność tego leku w terapii zaburzenia lękowego uogólnionego. Hydroksyzyna może być również skutecznie stosowana podczas odstawiania benzodiazepin. Lek nie ma właściwości uzależniających, a jego podawanie nie powoduje zaburzeń funkcji poznawczych. Podstawową formą leczenia zaburzeń lękowych pozostaje psychoterapia, jednak jej stosowanie w warunkach codziennej praktyki medycznej jest często bardzo trudne. W przypadku prowadzenia farmakoterapii lęku stosowanie hydroksyzyny jest wyjściem bezpieczniejszym niż stosowanie benzodiazepin, często równie skutecznym. Istotne działanie przeciwlękowe wywierają także inne leki, nieomawiane szerzej w tym artykule, takie jak leki przeciwdepresyjne z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, buspiron, pregabalina i inne.