Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń gornych drog oddechowych

Rhinosinusitis is a one of the most common upper respiratory tracts diseases, which affects from 6% to 15% of human population. Presence of pathogens, ostial obstruction and impaired drainage from sinuses have vital importance in illness development. Moreover, the risk of rhinosinusitis is increased with the associated risk factor such as: allergic rhinitis, anatomic defects of nasal septum and nasal cavity, primary ciliary dyskinesia, gastrooesophageal reflux, laryngopharyngeal reflux, congenital and acquired immunodeficiencies, cigarette smoke exposure. Because of the time of the clinical symptoms duration we divided the disease into acute and chronic. Symptoms of less than 12 weeks duration are considered acute and it is definitely more likely associated with viral infection. Persistence of signs and symptoms for more than 12 weeks is diagnosed as chronic rhinosinusitis and is often complicated by bacterial infection (mainly Streptococcus pneumoniae and Haemophilus influenzae). No single symptom or sign is an accurate predictor as they are varied and depends on age and inflammation localization. The diagnosis of rhinosinusitis is initially a clinical one. Radiologic confirmation is required only if the patient does not improve with empiric therapy or if she/he appears extremely ill, not as a primary diagnostic tool. The vast majority of patients should be effectively treated by decongestants, analgesics, antipyretics, mucolytics and oral rehydration. The use of antibiotics should be considered if there is no improvement only after 7–10 days of symptomatic treatment. In presented article we also describe two cases of children hospitalized in 2013 in Paediatric, Nephrology and Allergology Clinic, Military Institute of Medicine, which quite good illustrate diagnostic problems caused by symptoms diversification and the recurrence of the disease.

Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych (rhinosinusitis) to jedna z najczęstszych chorób górnych dróg oddechowych, dotykająca szacunkowo 6–15% ogółu populacji. Dla rozwoju schorzenia konieczna jest obecność zjadliwych szczepów patogennych oraz wewnątrzzatokowe gromadzenie wydzieliny śluzowej, spowodowane zaburzeniami drożności jednostki ujściowo-przewodowej zatok. Ponadto do czynników ryzyka wystąpienia zapalenia należą: alergiczny nieżyt nosa, wady anatomiczne przegrody i ściany bocznej nosa, wrodzone zaburzenia transportu rzęskowego, refluks żołądkowo-przełykowy, refluks krtaniowo-gardłowy, wrodzone i nabyte niedobory odporności, ekspozycja na dym tytoniowy. Ze względu na czas trwania objawów wyróżnia się postać ostrą i przewlekłą schorzenia. Najczęstszą pierwotną przyczyną ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych (objawy choroby trwają krócej niż 12 tygodni) są wirusy. U chorych skarżących się na dolegliwości trwające powyżej 12 tygodni istnieje podstawa do rozpoznania zapalenia przewlekłego, w którym przeważa etiologia bakteryjna (głównie Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae). Objawy są różnorodne, zależne od wieku i lokalizacji zmian zapalnych. Diagnozę stawia się na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego; badania obrazowe nie powinny być traktowane jako wstępne, rutynowe badania diagnostyczne. Postępowanie terapeutyczne polega na zmniejszaniu obrzęku i przekrwienia błony śluzowej, łagodzeniu bólu i gorączki, nawadnianiu organizmu oraz ewakuacji zalegającej wydzieliny. W przypadku gdy po 7–10 dniach leczenia objawowego nie następuje poprawa, należy zastosować antybiotykoterapię ogólną. W prezentowanej pracy przedstawiamy dwa opisy dzieci hospitalizowanych w 2013 roku w Klinice Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej WIM, dość dobrze obrazujące trudności diagnostyczne spowodowane różnorodnością objawów klinicznych, a także problem nawrotowości choroby.